بازار تخممرغ در روزهای اخیر به یکی از پرنوسانترین کالاهای سبد معیشت خانوار تبدیل شده است. کالایی که تا چند ماه پیش به عنوان ارزانترین منبع پروتئین شناخته میشد، اکنون با افزایش محسوس قیمت و اختلاف قابل توجه میان برندها و بستهبندیها، فشار تازهای بر هزینههای روزمره خانوارها وارد کرده است.
مصوبه جدید دولت برای واردات کالاهای اساسی بدون اعلام منشأ ارز، عملاً امکان واردات با ارز آزاد را فراهم کرده و زمینه جهش دوباره قیمت برنج، روغن، گوشت، مرغ و حبوبات را ایجاد کرده است. کارشناسان هشدار میدهند که این تصمیم میتواند فشار معیشتی خانوارها را تشدید کند و اثر حمایتی ارز ۲۸۵۰۰ را عملاً خنثی سازد.
تازهترین دادههای مرکز آمار ایران و محاسبات اکوایران نشان میدهد که هزینه تأمین حداقل معیشت برای یک خانوار ایرانی در مهرماه سال جاری به حدود ۱۳ میلیون تومان رسیده است؛ رقمی که نسبت به شهریورماه ۵.۷ درصد و در مقایسه با مهر سال گذشته حدود ۶۹ درصد افزایش داشته است.این رشد شدید، از تورم رسمی اعلامشده (۵ درصد ماهانه و ۴۹ درصد نقطهبهنقطه) فراتر رفته و نشاندهنده فشار تورمی سنگین بر معیشت خانوارها، بهویژه اقشار کمدرآمد است.
بر اساس تازهترین محاسبات انجامشده از آمارهای رسمی مربوط به پسانداز خانوارها، نقشه پراکندگی پسانداز در استانهای مختلف کشور، تصویری ناهمگون و نابرابر از وضعیت معیشتی مردم ارائه میدهد. این دادهها نشان میدهد که اختلاف میان میزان پسانداز ماهانه در استانهای کشور قابل توجه است
بحران معیشتی بازنشستگان تأمین اجتماعی در ماههای اخیر وارد مرحلهای تازه شده است. در حالی که بسیاری از مستمریبگیران حتی با لحاظ افزایشهای سالانه به حداقل خط فقر نمیرسند، کسری حقوق شهریور، معوقات پرداختنشده و حذف برخی مزایا موجی از نگرانی و اعتراض در میان بیش از ۵ میلیون بازنشسته ایجاد کرده است.
بررسی دادههای تاریخی و شاخصهای اقتصادی نشان میدهد که ایران باوجود برخورداری از منابع غنی و موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز، طی دهههای اخیر در مقایسه با بسیاری از همسایگان خود در مسیر رفاهی رو به عقب حرکت کرده است.
بررسی وضعیت دستمزد و معیشت کارگران در ایران طی یک دهه اخیر نشان میدهد که شکاف میان درآمدها و هزینههای زندگی هر سال بیشتر شده است. با وجود افزایش اسمی حداقل دستمزد، قدرت خرید کارگران در برابر کالاهای اساسی، مسکن، خودرو و حتی دلار به شدت کاهش یافته و بخش بزرگی از جامعه کارگری زیر خط فقر مطلق قرار گرفتهاند.
معصومه آقاپور علیشاهی با اشاره به بیانات اخیر مقام معظم رهبری در دیدار هیئت دولت، تأکید کرد که موضوع معیشت مردم یکی از دغدغههای اصلی دولت چهاردهم است و به خصوص تأمین کالاهای اساسی، ارتباط مستقیمی با سلامت و رفاه جامعه دارد.
در شرایطی که قدرت خرید خانوارهای ایرانی روز به روز کاهش مییابد، خرید اقساطی به راهکاری رایج و گاه تنها گزینه برای تأمین نیازهای اساسی و حتی کالاهای روزمره تبدیل شده است.
حداقل حقوق پایه کارگران در سال 1404 با افزایش 45 درصدی به 10 میلیون و 399 هزار تومان رسید. این افزایش در حالی صورت گرفت که هزینه سبد معیشت خانوار، طبق محاسبات کمیته دستمزد در بهمن ماه 1403، حدود 23 میلیون و 441 هزار تومان تعیین شده بود.
