بازار اجاره‌ مسکن اگرچه در ماه‌های اخیر شاهد کاهش نسبی شتاب تورم بوده، اما این فروکش ظاهری نتوانسته فشار سنگین بر مستاجران را کم کند. نتایج یک مطالعه تازه نشان می‌دهد دهک‌های پایین عملاً از توان پرداخت اجاره‌بهای متعارف خارج شده‌اند و دهک‌های میانی نیز با قدرتی شکننده، تنها به‌سختی قادر به تمدید قراردادهای خود هستند.

تهران که زمانی مقصد مهاجران با رویای کار و رفاه بهتر بود، امروز با افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن و اجاره‌بها، ساکنان خود را به تقسیم فضاهای کوچک و زندگی در سوئیت‌های زیر استاندارد مجبور کرده است. بازار اجاره پایتخت نشان می‌دهد که مدل اجاره اشتراکی که پیش‌تر مختص دانشجویان بود، اکنون به یک ضرورت برای کارمندان و شاغلان با درآمد متوسط تبدیل شده است.

نوسانات اخیر قیمت ارز و طلا هنوز تأثیر محسوسی بر بازار مسکن تهران، به‌ویژه در مناطق شمالی شهر، نداشته است. رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران اعلام کرد که به‌رغم افزایش نسبی مراجعات به دفاتر املاک، نرخ مسکن در شمال پایتخت ثابت مانده و بازار همچنان در وضعیت رکود به‌سر می‌برد.

رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی فراجا از برخورد جدی پلیس با اجاره خانه‌های ساعتی و مراکز اقامتی غیرمجاز در فضای مجازی خبر داد و اعلام کرد که بخش قابل توجهی از این اجاره‌ها از طریق درگاه‌ها و وبگاه‌های فاقد مجوز انجام می‌شود که شناسایی و انسداد آن‌ها در دستور کار پلیس قرار گرفته است.

تازه‌ترین آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ تورم سالانه بخش مسکن در مهرماه ۱۴۰۴ به ۳۶.۶ درصد رسیده است. این رقم در شهریورماه ۳۷.۵ درصد بود که کاهش ملایم آن، حاکی از افت نسبی فشار تورمی در بازار مسکن است.

در حالی‌ که افزایش تورم و رشد افسارگسیخته قیمت‌ها، بازار مسکن پایتخت را به شدت متأثر کرده است، اجاره یک اتاق ساده برای اقشار متوسط و کم‌درآمد، از جمله دانشجویان و کارمندان غیربومی، به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که حتی پانسیون‌ها که پیش‌تر گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شدند، امروز با نرخ‌هایی بالا عرضه می‌شوند و بسیاری از متقاضیان دیگر توان مالی لازم برای تأمین آن را ندارند.

آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که اجاره‌بهای مسکن در کلان‌شهرهای کشور طی ۱۰ سال اخیر بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بازار مسکن به ویژه در بخش تقاضا در رکودی نسبی قرار دارد، اما نرخ اجاره همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده و از مصوبه‌های کنترلی دولت تبعیت نمی‌کند.

پدیده بساط‌فروشی در معابر و پیاده‌روهای تهران، با وجود ممنوعیت قانونی، همچنان در بخش‌هایی از پایتخت رونق دارد و ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی مغازه‌داران بخشی از فضای مقابل واحدهای تجاری خود را با مبالغ قابل‌توجه به دست‌فروشان اجاره می‌دهند، امری که علاوه بر تضییع حقوق شهروندان، بازار غیررسمی اجاره بساط را شکل داده است.