بازار لوازم یدکی خودرو در ایران با بحران کمبود، گرانی و نابسامانی در نظام توزیع مواجه است؛ بحرانی که اکنون به گفته فعالان صنفی، نه تنها تجارت و تولید را دچار رکود کرده بلکه مصرف‌کنندگان را نیز برای تأمین قطعات مورد نیاز در وضعیت سردرگمی قرار داده است.
بازار خودرو در روزهای اخیر بار دیگر شاهد نوسانات شدید قیمتی بوده است. پس از افزایش قیمت خودروهای داخلی و وارداتی، حالا نوبت به خودروهای مونتاژی رسیده تا در مسیر رشد قیمت قرار گیرند.
پراید که روزگاری نماد «ماشین طبقه متوسط» در ایران بود، امروز به رؤیایی دور از دسترس برای کارگران و حتی بسیاری از کارمندان تبدیل شده است. افزایش بی‌وقفه قیمت خودرو در مقابل رشد ناچیز دستمزدها باعث شده خرید یک خودروی ساده مانند پراید، نیازمند سال‌ها تلاش و پس‌انداز باشد.
بررسی‌های جدید از روند قیمتی خودروهای داخلی و مونتاژی نشان می‌دهد که از نیمه شهریورماه تاکنون، بهای دلاری خودروهای داخلی با وجود رشد محسوس نرخ ارز و موج تورمی اخیر در بازار خودرو، تقریباً ثابت مانده است، در حالی که خودروهای مونتاژی افزایش قیمت دلاری را تجربه کرده‌اند. این موضوع نشانگر تغییر رفتار بازار خودرو در برابر نوسانات ارزی نسبت به سال‌های گذشته است.
ایران‌خودرو با صدور بیانیه‌ای خطاب به مردم شریف ایران، توضیحاتی درخصوص ضرورت اصلاح قیمت محصولات به دلیل شرایط اقتصادی ارایه کرد.
عادل پیرمحمدی مدیرعامل و عضو هیات مدیره ایران خودرو در نامه‌ای به سلطانی رئیس اداره نظارت بر ناشران گروه صنعتی و معدنی سازمان بورس و اوراق بهادار با عنوان «توقف نماد معاملاتی خودرو» اعلام کرد که قیمت محصولات این شرکت را افزایش می‌دهد.
تحلیل بازار خودرو در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که التهاب قیمتی در این بازار بیش از آنکه ناشی از تغییرات در شیوه ثبت‌نام خودروسازان باشد، ریشه در سیاست‌های کلان و ناکارآمدی ساختار تنظیم‌گری دارد. در شرایطی که وزارت صمت، حذف شرط سپرده بلوکه‌شده در طرح پیش‌فروش ایران‌خودرو را عامل اصلی افزایش تقاضا و شکل‌گیری موج سفته‌بازی معرفی می‌کند، بررسی‌های میدانی و داده‌های رسمی تصویر متفاوتی از واقعیت بازار ترسیم می‌کند.
طرح فروش مهرماه ۱۴۰۴ ایران خودرو با استقبال بی‌سابقه بیش از ۶ میلیون نفر مواجه شد، اما در عین حال، نحوه قیمت‌گذاری خودروها در این طرح پرسش‌های جدی درباره رعایت ضوابط قانونی را برانگیخته است. در حالی که نهادهای نظارتی پیش‌تر افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت‌ها را غیرقانونی اعلام کرده بودند، ایران خودرو در طرح جدید خود نرخ‌هایی را مبنا قرار داده که حدود ۲۵ تا ۲۸ درصد نسبت به دوره قبل افزایش یافته‌اند.
بررسی‌های میدانی از بازار خودرو نشان می‌دهد که قیمت کوییک، به عنوان یکی از اقتصادی‌ترین محصولات سایپا، طی یک ماه گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده است. فعال شدن «مکانیسم ماشه» در سیاست خارجی و افزایش نرخ دلار از مهم‌ترین عوامل جهش قیمتی این خودرو در بازه زمانی ۱۴ شهریور تا ۱۴ مهر ۱۴۰۳ بوده است.
سرپرست دفتر صنایع خودرو، نیرو محرکه و حمل‌ونقل وزارت صمت، حذف شرط سپرده بلوکه‌شده در طرح‌های پیش‌فروش خودرو را عامل اصلی افزایش تقاضا و شکل‌گیری تقاضای کاذب در بازار دانست. او تأکید کرد که آمار ۶ میلیون نفری ثبت‌نام‌کنندگان در طرح پیش‌فروش اخیر ایران‌خودرو، نمی‌تواند به‌تنهایی بیانگر «عمق نیاز واقعی بازار» باشد.
