قیمت ساندویچ در تهران طی ده سال گذشته چنان جهشی تجربه کرده که این غذای ساده و محبوب را از یک انتخاب روزمره به یک خوراک نیمهلوکس تبدیل کرده است. مقایسه قیمتها از سال ۱۳۹۴ تا امروز نشان میدهد ساندویچها بین ۸۰۰ تا ۲۴۰۰ درصد افزایش قیمت داشتهاند؛ افزایشی که نه فقط در آمارها، بلکه در زندگی مردم احساس میشود.
تازهترین آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان میدهد گوجه فرنگی در آبان ۱۴۰۴ با ثبت رشد ۴۳.۱ درصدی نسبت به ماه قبل، بیشترین افزایش قیمت را در میان اقلام خوراکی تجربه کرده است. این در حالی است که لیمو ترش نیز با جهش بیسابقه قیمت نسبت به سال گذشته رکورددار افزایش سالانه شده است.
تازهترین دادههای مرکز آمار نشان میدهد هیچیک از سیاستهای کنترلی در برابر موج تورمی ماههای اخیر کارگر نبوده و روند صعودی قیمتها در اقتصاد ایران همچنان ادامه دارد. تورم اقلام خوراکی که حیاتیترین بخش سبد مصرفی خانوارهاست، در آبان سال ۱۴۰۴ به مرز ۷۰ درصد نزدیک شده و بیشترین فشار را بر دهکهای کمدرآمد وارد کرده است. همزمان تورم نقطهبهنقطه نیز به حدود ۵۰ درصد و تورم سالانه به بیش از ۴۰ درصد رسیده است.
بازار کلهپاچه در تهران این روزها با رکود قابل توجهی روبهرو شده و طباخان پایتخت نسبت به کاهش فروش و افزایش هزینهها هشدار میدهند. عبدالرضا احمدیانفر، رئیس اتحادیه طباخان تهران، با تشریح تازهترین وضعیت این صنف تأکید کرد که کسبوکار طباخیها نسبت به سال گذشته افت چشمگیری داشته و بسیاری از واحدها در شرایط زیان فعالیت میکنند.
تازهترین گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد فشار تورمی در آبانماه ۱۴۰۴ بیش از همه بر دوش دهکهای کمدرآمد بوده و دهکهای اول و دوم، شدیدترین رشد قیمتها را تجربه کردهاند. این در حالی است که دهک دهم، یعنی پردرآمدترین گروه جامعه، کمترین میزان تورم سالانه، نقطهبهنقطه و ماهانه را احساس کرده است. اختلاف در ترکیب سبد مصرفی خانوارها و افزایش شدید قیمت کالاهای خوراکی، مهمترین عامل این تفاوت محسوب میشود.
تازهترین آمارهای تورم خوراکی در شهریورماه نشان میدهد سهم سبد مواد غذایی از حداقل حقوق به ۶۲.۸ درصد رسیده است؛ در حالی که این رقم در شهریور سال گذشته ۵۴ درصد بود. افزایش ۸.۸ واحد درصدی سهم خوراکیها از حداقل دستمزد طی یک سال، نشانه روشنی از تشدید فشار معیشتی بر خانوارهای ایرانی است.
در سالهای اخیر رکود اقتصادی و کاهش قدرت خرید خانوارها، بهویژه در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، موجب تغییرات چشمگیری در الگوی مصرف غذایی مردم شده است. این تغییرات نهتنها بازتابی از شرایط اقتصادی و تورمی است، بلکه آثار عمیقی بر سلامت عمومی، امنیت غذایی و ساختار اجتماعی جامعه بر جای گذاشته است.
قیمت کنسرو ماهی تن که در سالهای اخیر بهعنوان جایگزین ارزانتر گوشت و مرغ در سفره خانوارهای ایرانی شناخته میشد، طی ماههای اخیر بار دیگر افزایش یافته و فشار تازهای بر سبد غذایی مردم وارد کرده است. محصولی که تا چندی پیش راهحلی برای تأمین پروتئین در شرایط اقتصادی دشوار بود، اکنون خود به یکی از کالاهای گرانقیمت بازار تبدیل شده است.
پس از جنگ ۱۲روزه با رژیم صهیونیستی هرچند مشکلات حملونقل و تأمین مواد غذایی بهسرعت برطرف شد، اما برخی واحدهای تولیدی از شرایط بهوجود آمده سوءاستفاده کرده و دست به گرانفروشی زدند. یکی از نمونههای بارز این تخلفات، افزایش غیرمتعارف قیمت قارچ خوراکی است که همچنان ادامه دارد و مصرفکنندگان را با فشار اقتصادی جدی مواجه کرده است.
صیفیجاتی مانند خیار و کاهو که تا چندی پیش از اقلام پرمصرف و ارزان به شمار میرفتند، حالا به محصولات لوکس روی سفره مردم تبدیل شدهاند. در بازار تهران، قیمت خیار باکیفیت در مناطق جنوبی به حداقل ۸۰ هزار تومان و در برخی نقاط مرکزی و شمالی شهر به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.
