ابهام و بی اعتمادی؛ بورس در آستانه یک دوراهی جدید

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار سرمایه این روزها درگیر نوسانات شدید و ابهامات ساختاری است. اگرچه روز سه شنبه با تابلو متعادل و رشد محدود شاخص کل همراه بود، اما نشانه های ضعف نقدینگی و خروج پول حقیقی همچنان در روند معاملات دیده می شود. در همین حال، اعلام رسمی واگذاری بخشی از سهام عدالت به دستگاه های دولتی از سوی سازمان خصوصی سازی، موجی از نگرانی ها را در میان فعالان بورس به وجود آورده است.

اعتماد از دست رفته، بورس در مسیر احتیاط

تغییر ترکیب مالکان سهام عدالت به نفع دولت، این پرسش را در ذهن سرمایه گذاران ایجاد کرده که آیا بازار بار دیگر به سمت مداخله مستقیم سیاست گذار خواهد رفت. برخی کارشناسان بر این باورند که واگذاری مدیریت دولتی، می تواند بر روند تصمیم گیری در شرکت ها تاثیر منفی گذاشته و موجب کاهش شفافیت و اعتماد عمومی شود. تا زمانی که سیاست های آتی دولت در این زمینه روشن نشده، به نظر می رسد بازار در وضعیت تردید باقی بماند.

معاملات مصنوعی در نبود نقدینگی

محمدحسین علی بخشی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به رفتار معاملاتی اخیر گفت: بازار سه شنبه را با تعادل آغاز کرد و در پایان، بسیاری از نمادهای بزرگ رشد محدودی را تجربه کردند. اما نکته مهم اینجاست که این رشد، بدون ورود پول قدرتمند حقیقی صورت گرفت و حمایت ها صرفا از سوی حقوقی ها و آن هم روی نمادهای شاخص ساز بود. به همین دلیل بازار به صورت ظاهری مثبت به نظر رسید، در حالی که فروشنده های حقیقی همچنان فعال بودند.

وی افزود: یکی از معضلات اصلی فعلی بازار، وضعیت صندوق های اهرمی است. این صندوق ها به دلیل نداشتن حجم مبنا، در روزهای منفی بازار با صف های فروش سنگین مواجه شدند و در غیاب حمایت موثر، بسیاری از واحدهای عادی توسط سرمایه گذاران ابطال شد. مدیران این صندوق ها نیز با کمبود نقدینگی برای بازپرداخت مواجه شده اند و همین امر چرخه فشار فروش را تشدید کرده است.

حمایت های مشروط و ناکافی

صندوق تثبیت بازار سرمایه برای کنترل این وضعیت وارد عمل شده و توافق شد سهام موجود در پرتفوی صندوق های اهرمی را خریداری کند، البته به شرط آنکه صندوق ها فروشنده نباشند و از کد رزرو برای خرید استفاده کنند. اما به دلیل تداوم ابطال واحدها و نبود نقدینگی کافی، این اقدام نتوانسته تاثیر چشمگیری داشته باشد. از سوی دیگر، دارندگان واحدهای ممتاز نیز اقدام به فروش کرده اند که فشار مضاعفی بر بازار وارد کرده است.

چالش هایی که صندوق های اهرمی برای بورس ایجاد کرده اند

جزئیات اجرای طرح همیار در بورس/ ۵۵هزار سهامدار در 2روز اول بیمه خریدند

طرح های حمایتی بدون ضمانت

علی بخشی به انتشار اوراق تبعی همیار برای سهامداران حقیقی اشاره کرد و گفت: این اقدام اگرچه در ظاهر حمایتی به نظر می رسد، اما به دلیل نبود چشم انداز شفاف، نمی توان انتظار اثرگذاری بلندمدت از آن داشت. همچنین وعده تزریق ۱۲۰ هزار میلیارد تومان از سوی بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی هنوز به طور کامل عملیاتی نشده و بازار همچنان در وضعیت شکننده قرار دارد.

بی توجهی به گزارش های مثبت

با وجود انتشار گزارش های عملکرد مناسب برخی صنایع از جمله سیمان، زراعت، نیروگاه، لاستیک و دارویی، واکنش بازار به این داده ها بسیار محدود بوده است. افزایش نرخ دلار توافقی نیز تاثیر خود را بر عملکرد سه ماهه بسیاری از شرکت ها گذاشته، اما بی اعتمادی حاکم، مانع از بازتاب مثبت این عوامل در شاخص شده است.

بازگشت دوباره دولت به سهام عدالت؛ گامی به عقب؟

علاوه بر وضعیت صندوق ها، واگذاری مدیریت سهام عدالت به دستگاه های دولتی بار دیگر موضوع دخالت دولت در بازار را پررنگ کرده است. تجربه نشان داده که مدیریت دولتی می تواند به تضاد منافع، آشفتگی در تصمیم گیری، کاهش کارایی و مداخلات سیاسی منجر شود. این نگرانی وجود دارد که چنین اقداماتی باعث شود اعتماد از دست رفته به بازار، دوباره بازنگردد.

تحلیل آینده بازار؛ فرصت در دل بحران

محسن تقی نژاد، دیگر کارشناس بازار سرمایه، معتقد است در شرایطی که سیاست های اقتصادی شفاف نیست و اخبار سیاسی نیز ناپایدار است، واکنش بازارها به شدت به اخبار وابسته شده است. وی با اشاره به عملکرد گذشته صندوق های اهرمی در آبان ۱۴۰۲ گفت: این صندوق ها زمانی که شاخص کل در محدوده دو میلیون تا دو میلیون و صد هزار واحد بود، رشد خوبی را تجربه کردند، اما این رشد تدریجی و نیازمند کف سازی بود.

تقی نژاد اضافه کرد: اکنون نیز در صندوق های اهرمی و شاخص کل، نشانه هایی از واگرایی مثبت دیده می شود که ممکن است مقدمه ای برای بازگشت بازار به مسیر صعودی باشد. همچنین حباب های منفی بی سابقه در قیمت واحدهای اهرمی، سیگنالی برای ارزندگی بالاتر از قیمت فعلی آن هاست. با این حال، بازار نیاز به زمان، ثبات سیاستی و ورود نقدینگی دارد.

طلا در مسیر صعودی

وی همچنین درباره وضعیت صندوق های طلا گفت: در روزهای گذشته، تحت تاثیر برخی اخبار سیاسی و تورمی، صندوق های طلا رشد کردند. سرمایه هایی که ماه ها در بانک ها راکد مانده بودند، اکنون آماده ورود به بازارهای طلا و سکه هستند. تنها عاملی که می تواند این روند را متوقف کند، اعلام رسمی ازسرگیری مذاکرات سیاسی است.

در مجموع، بازار سرمایه در حالی به سمت نیمه دوم سال حرکت می کند که با انبوهی از چالش ها، از جمله صندوق های گرفتار در بحران، سیاست های حمایتی ناکافی، واگذاری بحث برانگیز سهام عدالت و نبود چشم انداز شفاف دست به گریبان است. با این حال، تحلیلگران امیدوارند که با تثبیت شرایط سیاسی و ورود نقدینگی، شاخص کل بورس بتواند تا پایان سال به سقف سه میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی برسد و حتی از آن عبور کند.