آماری عجیب از رشد تعداد خریدهای بالای 75 میلیون تومان در روزهای جنگ
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، با پایان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و رژیم صهیونیستی، بررسی داده‌های اقتصادی ثبت‌شده در این دوره، می‌تواند تصویر دقیقی از رفتار مصرفی مردم ارائه دهد. داده‌های ثبت‌شده در شبکه پرداخت کشور نشان می‌دهد که برخلاف بسیاری از بحران‌های جهانی، مردم ایران در این دوره نه تنها به سمت احتکار نرفتند، بلکه رفتار اقتصادی آن‌ها تا حد زیادی منظم و همراه با انسجام اجتماعی بود. در خرداد امسال، تعداد کل تراکنش‌ها ۴ میلیارد و ۵۰۹ میلیون فقره بوده که نسبت به اردیبهشت کاهش ۳.۳ درصدی داشته است.
افزایش شدید تعداد تراکنش های بالای 75 میلیون تومان
داده‌های شاپرک نشان می‌دهد که در خرداد امسال، تعداد کل تراکنش‌ها ۴ میلیارد و ۵۰۹ میلیون فقره بوده که نسبت به اردیبهشت کاهش ۳.۳ درصدی داشته است. با وجود فشار روانی ناشی از جنگ، رشد تراکنش‌ها نسبت به خرداد ۱۴۰۳ کمتر از یک درصد گزارش شده است. این روند حاکی از ثبات نسبی رفتار مصرفی مردم در بحران است.
نکته قابل‌توجه، افزایش سهم تراکنش‌های با مبلغ بالا بوده است. در خرداد امسال، ۵۰ درصد از ارزش کل تراکنش‌ها مربوط به خریدهای بالای ۷۵ میلیون تومان بوده، در حالی که این سهم در خرداد سال گذشته تنها ۳.۵ درصد بود. به نظر می‌رسد این رشد ناشی از خریدهای احتیاطی برخی اصناف یا جابه‌جایی پول به دلیل اختلال‌های بانکی بوده باشد.
مردم احتکار نکردند؛ انسجام در رفتار مصرفی
در بسیاری از کشورها در زمان بحران‌هایی مانند جنگ یا بلایای طبیعی، هجوم مردم به فروشگاه‌ها منجر به کمبود کالا و خالی شدن قفسه‌ها می‌شود. اما در جنگ اخیر، با وجود افزایش تقاضا برای اقلامی مانند بنزین و نان در استان‌های شمالی، تصویری از هجوم گسترده به فروشگاه‌ها دیده نشد. دولت نیز توانست با توزیع مناسب کالاهای اساسی، از ایجاد کمبودها جلوگیری کند.
بازار خودرو همچنان بلاتکلیف؛ چشم‌اندازی برای خروج از رکود وجود ندارد
افشای ۵۶شرکت صوری اتباع خارجی با گردش مالی ۴۳۳هزار میلیارد تومان
افت ارزش حقیقی تراکنش‌ها
ارزش اسمی تراکنش‌های خرداد ۱۴۰۴ حدود ۱۶۴۲ هزار میلیارد تومان گزارش شده که نسبت به اردیبهشت کاهش ۵.۲ درصدی و نسبت به خرداد ۱۴۰۳ افزایش بیش از ۳۲ درصدی داشته است. با این حال، پس از تورم‌زدایی، ارزش حقیقی تراکنش‌ها نسبت به خرداد سال گذشته کاهش ۲۷ درصدی داشته است. این افت نشان می‌دهد که بخشی از مصرف خانوار به دلیل شرایط بحرانی به تعویق افتاده یا کاهش یافته است.
رشد چشمگیر تراکنش در برخی استان‌ها
در بررسی استانی، استان زنجان با رشد ۱۰۶ درصدی نسبت به اردیبهشت و ۱۲۱ درصدی نسبت به خرداد سال گذشته، در صدر استان‌های دارای افزایش تراکنش قرار گرفت. پس از آن اردبیل، گیلان، مازندران و لرستان قرار دارند. افزایش تراکنش در این مناطق احتمالاً به دلیل ورود مسافران و جابه‌جایی‌های جمعیتی ناشی از شرایط جنگی بوده است.
در مقابل، تهران با کاهش ۱۵.۸ درصدی نسبت به اردیبهشت، بیشترین افت در تعداد تراکنش را تجربه کرد. استان‌های بوشهر، هرمزگان، یزد و اصفهان نیز در فهرست استان‌هایی با کاهش خرید قرار داشتند.
سهم بالای خریدهای خرد حفظ شد
در بخش تراکنش‌های کارتخوان فروشگاهی، حدود ۹۸.۱ درصد تراکنش‌ها مربوط به خریدهای زیر ۲ میلیون تومان بوده است. این عدد در خرداد سال گذشته ۹۹.۹ درصد بود. همچنین تراکنش‌های زیر ۶۰۰ هزار تومان با کاهش ۶ درصدی به ۳.۶ میلیارد فقره رسیده است. با این حال، رشد ۴۲ درصدی در تراکنش‌های بین ۶۰۰ هزار تا ۲۰ میلیون تومان و رشد ۳۱ درصدی در تراکنش‌های بالای ۲۰ میلیون تومان نشان می‌دهد که اصناف و برخی فعالان بازار، خریدهای بزرگ‌تری انجام داده‌اند.
نتیجه‌گیری: آمادگی، انسجام و الگوی مصرف معقول
بررسی داده‌های شاپرک نشان می‌دهد که مردم ایران در شرایط بحرانی رفتار منطقی و همراه با همبستگی اجتماعی داشتند. عدم احتکار، حفظ سطح متعادل خریدهای خرد و عدم فشار بر فروشگاه‌ها، نشانگر بلوغ اقتصادی جامعه در مدیریت بحران است. این تجربه می‌تواند الگویی ارزشمند برای برنامه‌ریزی دولت در شرایط مشابه آتی باشد.
