پشت صحنه جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت بورس
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در روزهایی که بازار سرمایه با شوک‌های سیاسی و اقتصادی مواجه می‌شود، صندوق‌های درآمد ثابت به‌عنوان پناهگاهی امن برای سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سرمایه‌گذاران خرد، نقش کلیدی ایفا می‌کنند. نمونه بارز این رفتار را می‌توان در جریان درگیری نظامی اخیر دید که طی آن سرمایه‌گذاران برای در امان ماندن از زیان‌های احتمالی، به این صندوق‌ها پناه آوردند. در نتیجه، بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی وارد صندوق‌های درآمد ثابت شد؛ اقدامی که مهر تاییدی بر جایگاه این ابزار در مدیریت ریسک بازار سرمایه است.
بازدهی ماهانه؛ فریب ظاهری یا واقعیت سودآور؟
نگاهی به عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت در یک سال گذشته نشان می‌دهد این ابزارها به طور متوسط بیش از ۳۰ درصد بازدهی سالانه داشته‌اند. هرچند این عدد برای یک ابزار کم‌ریسک قابل‌توجه است، اما نمی‌توان تنها به سود اسمی آن‌ها اکتفا کرد. به عنوان مثال، صندوق «آسامید» با بازده ماهانه ۳.۱۷ درصد در صدر قرار گرفته، اما در طرف مقابل صندوق «آسود» تنها ۱.۷۸ درصد بازده داشته است. این تفاوت چشم‌گیر نشان‌دهنده آن است که بازده بالا لزوماً به معنای برتری عملکردی نیست، بلکه باید عوامل دیگری مانند نوسانات و ثبات سود نیز در نظر گرفته شوند.
ریسک بازدهی؛ ثبات در سود یا نوسان در مسیر؟
اگرچه صندوق‌های درآمد ثابت به‌صورت عمومی ابزارهایی کم‌ریسک تلقی می‌شوند، اما واقعیت این است که برخی از آن‌ها بخشی از منابع خود را در سهام یا سایر دارایی‌های نوسانی سرمایه‌گذاری می‌کنند. بررسی انحراف معیار بازده ماهانه نشان می‌دهد که صندوق «آسامید» با بیشترین بازدهی، بالاترین سطح ریسک را نیز داراست. در مقابل، صندوق‌هایی نظیر «دارا» و «دامون» با انحراف معیار ۰.۱ درصد، بازدهی کمتر اما با ثبات‌تری را ارائه داده‌اند. این تفاوت، اهمیت بررسی توأمان سود و ریسک را دوچندان می‌کند.
نسبت شارپ؛ راه‌حل علمی برای مقایسه دقیق‌تر
نسبت شارپ یکی از معتبرترین ابزارهای ارزیابی عملکرد است که نسبت بازده مازاد نسبت به نرخ بدون ریسک را به ازای هر واحد ریسک اندازه‌گیری می‌کند. صندوق «پایش» با بازدهی ۲.۳ درصد و انحراف معیار تنها ۰.۱ درصد، بهترین نسبت شارپ را به خود اختصاص داده است. در حالی که «آسامید» با وجود سود بالا، به دلیل ریسک زیاد، کمترین نسبت شارپ را دارد. این نکته نشان می‌دهد که بازده بالا لزوماً به معنی عملکرد بهتر نیست، بلکه ریسک پذیرفته‌شده برای دستیابی به آن بازده نیز اهمیت زیادی دارد.
آثار مخرب قطع برق صنایع؛ فراتر از آنچه که تصور می کنید
۹ هزار نفر از طرح بیمه سهام همیار حذف شدند
نقدشوندگی؛ عامل تعیین‌کننده در انتخاب هوشمند
نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین پارامترهای انتخاب یک صندوق برای سرمایه‌گذاران است، به‌ویژه برای آن‌ها که با مبالغ بالا وارد بازار می‌شوند. صندوق‌هایی مانند «افر‌ان» و «آوند» با بیشترین ارزش معاملات، از این منظر عملکرد مطلوب‌تری نسبت به صندوق‌هایی چون «پایش» دارند که ارزش معاملات ماهانه‌ای کمتر از یک درصد از کل بازار صندوق‌ها را ثبت کرده‌اند. این تفاوت می‌تواند در زمان نیاز به خروج اضطراری از سرمایه‌گذاری، بسیار حیاتی باشد.
شاخص ترکیبی؛ تعدیل نسبت شارپ با نقدشوندگی
برای دستیابی به ارزیابی دقیق‌تر، شاخصی جدید به نام «نسبت شارپ تعدیل‌شده با نقدشوندگی» تعریف شده که در آن نقدشوندگی به‌عنوان یک فاکتور جریمه یا پاداش برای نسبت شارپ اعمال می‌شود. بر این اساس، صندوق «افر‌ان» با بازدهی ۲.۴ درصد و انحراف معیار ۰.۲ درصد، رتبه نخست را در این شاخص ترکیبی کسب کرده است. «آوند» نیز به واسطه ارزش بالای معاملات در رتبه دوم قرار دارد.
حباب قیمتی؛ واقع‌نمایی عملکرد صندوق‌ها
در نهایت، تحلیل عملکرد صندوق‌ها بدون در نظر گرفتن حباب‌های قیمتی، کامل نخواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برخی صندوق‌ها با وجود نسبت شارپ بالا، به دلیل وجود حباب مثبت یا منفی، پس از تعدیل در رتبه‌بندی سقوط می‌کنند. صندوق «افر‌ان» که در ابتدای تحلیل در رتبه نخست قرار داشت، به دلیل حباب بالاتر از میانگین، به جایگاه ۳۲ سقوط کرد. اما صندوق‌هایی نظیر «آوند»، «فیروزا» و «لبخند» پس از تعدیل نیز در صدر جدول باقی مانده‌اند و عملکرد پایدارتری دارند.
ارزیابی دقیق عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت، تنها با نگاه به بازده اسمی ممکن نیست. بررسی هم‌زمان بازده، ریسک، نقدشوندگی و حباب قیمتی تصویری واقع‌گرایانه‌تر از کیفیت این ابزارها ارائه می‌دهد. سرمایه‌گذاران برای انتخابی هوشمندانه، باید از معیارهای چندگانه استفاده کنند؛ چراکه تنها در این صورت است که می‌توان از این ابزارهای مالی به‌عنوان پناهگاهی مطمئن در برابر نوسانات بازار بهره‌برداری کرد.
