آیا سال ۱۴۰۴ بدترین سال بازار مسکن است؟
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار مسکن ایران در یکی از سخت‌ترین و طولانی‌ترین دوره‌های رکودی خود به سر می‌برد. فعالان این بازار می‌گویند معاملات خرید و فروش عملا متوقف شده و تنها بخش رهن و اجاره تا حدی جریان دارد. کاهش محسوس قدرت خرید خانوارها و افت تقاضا، سبب شده است که رکود روانی و معاملاتی به‌طور همزمان بازار را فرا بگیرد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند این وضعیت نه به معنای کاهش واقعی و پایدار قیمت‌ها، بلکه ناشی از توقف روانی و بی‌اعتمادی مردم نسبت به آینده اقتصادی کشور است.
رکود عمیق و توقف معاملات در بازار مسکن
بر اساس گزارش‌های میدانی، معاملات مسکن در تابستان امسال نسبت به سال گذشته با افت ۳۰ تا ۴۰ درصدی مواجه شده است. بسیاری از بنگاه‌های املاک عنوان می‌کنند به جز قراردادهای رهن و اجاره، خرید و فروش تقریبا به صفر رسیده است. این شرایط باعث شده حتی کاهش قیمت‌ها نیز تضمینی برای فروش ملک نباشد و نقدشوندگی دارایی ملکی به شدت دشوار شود.
تأثیر روانی جنگ و رکود مزمن مسکن
کارشناسان بازار معتقدند هرچند عوامل بنیادی مانند کاهش درآمد خانوار و نبود توان خرید مسکن نقش اصلی در رکود دارند، اما فضای روانی ناشی از تحولات اخیر نیز شدت این رکود را دوچندان کرده است. منصور غیبی کارشناس بازار مسکن می‌گوید: «یک توقف کلی در ذهن و روان مردم ایجاد شده که مانع هرگونه فعالیت اقتصادی شده است. این وضعیت نه‌تنها در مسکن بلکه در سایر بخش‌های اقتصادی نیز قابل مشاهده است.»
کاهش قیمت‌ها واقعی یا صرفاً روانی؟
اگرچه گزارش‌هایی از افت ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت‌ها در برخی مناطق تهران منتشر شده، اما کارشناسان تأکید می‌کنند این کاهش‌ها به‌طور رسمی در سامانه معاملات ثبت نشده است. به عنوان مثال، در منطقه ۲ تهران واحدی که پیش‌تر ۳۸۰ میلیون تومان قیمت داشت، اکنون حدود ۳۰۰ میلیون تومان عرضه می‌شود. با این حال بسیاری معتقدند این تغییرات موقتی و تحت تأثیر شرایط روانی بازار است و نباید با روند واقعی و پایدار نزولی اشتباه گرفته شود.
رشد ۳۵درصدی سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ساختمان‌های جدید
زنجیره اقتصادی وابسته به مسکن متوقف شد
بازار مسکن حدود ۱۲ تا ۱۳ درصد از اقتصاد ملی را در اختیار دارد و توقف آن اثر دومینویی بر بخش‌های مرتبط شامل تولید مصالح ساختمانی، خدمات فنی و مهندسی، نیروی کار و صدور پروانه‌های ساختمانی گذاشته است. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۴ میزان اجرای پروژه‌های ساختمانی به کمترین سطح رسیده و بسیاری از پروانه‌های صادرشده عملا وارد فاز اجرا نشده‌اند.
آیا زمان خرید خانه فرا رسیده است؟
در حالی که سرمایه‌گذاران ملکی به دلیل نبود نقدشوندگی در شرایط دشواری قرار دارند، کارشناسان توصیه می‌کنند متقاضیان مصرفی در صورت یافتن فرصت مناسب، از خرید غافل نشوند. فرشید ایلاتی کارشناس مسکن تأکید می‌کند: «هر زمان که بازار نزولی شد، مصرف‌کنندگان واقعی باید ورود کنند زیرا امکان تغییر شرایط و از دست رفتن نقطه خرید وجود دارد.» به گفته او، سرمایه‌گذاران باید محتاطانه‌تر عمل کنند، چراکه بازدهی در کوتاه‌مدت تضمین‌شده نیست.
چشم‌انداز پیش‌روی بازار مسکن
برآیند اظهارات کارشناسان و فعالان بازار نشان می‌دهد رکود مسکن در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت. نبود ثبات اقتصادی، افت درآمد خانوارها و فضای روانی بی‌اعتمادی، مهم‌ترین موانع بازگشت رونق به بازار محسوب می‌شوند. بنابراین تا زمانی که سیاست‌های حمایتی مؤثری از سوی دولت برای بازگرداندن اعتماد عمومی و تحریک تقاضا اجرا نشود، اقتصاد مسکن همچنان در حالت توقف باقی خواهد ماند.
