بازگشت سوپرمیلیاردر مرموز؛ بابک زنجانی در اقتصاد ایران چه می‌کند؟

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس و به نقل از روزنامه شرق، بابک زنجانی، چهره مرموز و جنجالی اقتصاد ایران، پس از سال‌ها محکومیت به فساد مالی و صدور حکم اعدام، حالا بار دیگر نامش در فضای اقتصادی کشور شنیده می‌شود. در حالی که گزارش‌هایی از آزادی او و ورود دوباره به عرصه سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کلان اقتصادی منتشر شده، ابهام‌ها درباره میزان تسویه بدهی دو میلیارد یورویی او همچنان ادامه دارد و هیچ مرجع رسمی تاکنون به‌صورت شفاف وضعیت بازپرداخت بدهی‌های او به شرکت ملی نفت ایران را اعلام نکرده است.

سوپرمیلیاردر مرموز اقتصاد ایران

بابک زنجانی در دهه ۸۰ و ۹۰ شمسی از گمنامی به چهره‌ای پرحاشیه در اقتصاد ایران تبدیل شد. گفته می‌شود او در دوران تحریم‌های نفتی، واسطه فروش نفت ایران بوده و به‌جای بازگرداندن پول حاصل از فروش نفت، این مبالغ را در تجارت‌های کلان و پول‌شویی به‌کار گرفته است. پس از بازگشت بیژن زنگنه به وزارت نفت در دولت یازدهم، شرکت ملی نفت ایران از زنجانی شکایت کرد و در نهایت در دی ۱۳۹۲ بازداشت شد. دو سال بعد محسنی‌اژه‌ای، سخنگوی وقت قوه قضائیه، اعلام کرد بابک زنجانی و دو نفر دیگر به اعدام و رد مال محکوم شده‌اند. با این حال اجرای حکم اعدام منوط به بازپرداخت بدهی دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری او شد.

از حکم اعدام تا آزادی و بازگشت به اقتصاد

در سال‌های بعد، نام بابک زنجانی به‌تدریج از تیتر خبرها محو شد تا اینکه در آبان ۱۴۰۲ روزنامه جوان خبر از شناسایی اموال او در خارج از کشور و انتقال آن به تهران داد. در این گزارش آمده بود ارزش دارایی‌های کشف‌شده معادل بدهی‌های اوست و همین موضوع زمینه‌ساز گمانه‌زنی‌هایی درباره آزادی احتمالی او شد. کمی بعد، خبرهایی از سرمایه‌گذاری او در برخی پروژه‌های وزارت راه و شهرسازی و حوزه حمل‌ونقل شهری منتشر شد؛ موضوعی که موج تازه‌ای از انتقادات و تردیدها درباره وضعیت واقعی بدهی‌هایش را به همراه داشت.

تردیدهای جدی درباره تسویه بدهی دو میلیارد یورویی

در حالی که سخنگوی قوه قضائیه در زمستان ۱۴۰۲ اعلام کرد بابک زنجانی بدهی خود را تسویه کرده است، نمایندگان مجلس و مقامات بانکی روایت متفاوتی ارائه می‌دهند. طبق گفته میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، از مجموع بدهی دو میلیارد یورویی زنجانی تنها ۱۶ میلیون یورو – کمتر از یک درصد – تسویه شده است. به گفته او، زنجانی برای پرداخت باقی‌مانده بدهی، فلز نیکل و رمزارز نامعتبری را پیشنهاد داده که هیچ‌یک مورد تأیید بانک مرکزی قرار نگرفته‌اند.

ماجرای نیکل‌های مرموز و رمزارزهای نامعتبر

محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، درباره ماجرای نیکل‌های زنجانی گفته است که این فلزات در صندوق بانک مرکزی نگهداری می‌شوند و تا زمانی که زنجانی آنها را نفروشد و پول حاصل را به حساب بانک مرکزی واریز نکند، بدهی تسویه‌شده محسوب نخواهد شد. او تأکید کرده که بانک مرکزی ارزش واقعی نیکل‌ها را تأیید نکرده و هیچ رمزارزی نیز از زنجانی دریافت نشده است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که سخنگوی قوه قضائیه همچنان بر «تسویه بدهی» تأکید دارد.

ردپای زنجانی در بانک آینده و برج جهان‌کودک

در کنار پرونده بدهی، ردپای بابک زنجانی در برخی دارایی‌های پرابهام بانکی نیز دیده می‌شود. گزارش ایلنا نشان می‌دهد یکی از دارایی‌های شاخص بانک آینده یعنی برج معروف «جهان‌کودک» در اختیار زنجانی قرار گرفته و او نام آن را به «دات‌وان» تغییر داده است. گفته می‌شود زنجانی تاکنون تنها یک‌پنجم مبلغ توافق‌شده برای خرید این برج را پرداخت کرده و در صورت عدم پرداخت مابقی، احتمال بازپس‌گیری ملک از سوی بانک مرکزی وجود دارد.

آخرین فرصت برای تسویه بدهی

در تازه‌ترین تحولات، خبرگزاری فارس و تسنیم گزارش داده‌اند که قوه قضائیه مهلتی دوماهه برای تسویه بدهی به بابک زنجانی داده است. در صورتی که او تا پایان این مهلت نتواند باقی‌مانده بدهی خود را بپردازد، احتمال بازگشت پرونده به مرحله اجرای حکم و اعمال مجازات‌های قبلی وجود دارد. با این حال، هنوز هیچ سند رسمی از پرداخت کامل بدهی یا تبرئه نهایی او منتشر نشده و ابهام در این پرونده سنگین مالی ادامه دارد.

بحران اعتماد و نبود شفافیت

در شرایطی که افکار عمومی نسبت به سلامت مالی نهادها بی‌اعتماد شده است، نبود شفاف‌سازی درباره وضعیت مالی بابک زنجانی و جزئیات تسویه بدهی او، به بحران اعتماد دامن زده است. پرسش اصلی جامعه همچنان بی‌پاسخ مانده است: آیا بابک زنجانی واقعاً بدهی خود را پرداخت کرده یا بار دیگر در سایه ابهام و نفوذ، از پاسخگویی گریخته است؟