خاک خوردن ۸هزار خودرو در گمرک؛ رکود بازار با تعرفه‌های جدید تشدید شد

ه گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، با وجود اجرای نظام پلکانی تعرفه واردات خودرو از سوی وزارت صمت، بازار خودرو همچنان در رکود به سر می‌برد و هزاران دستگاه خودرو به‌دلیل بلاتکلیفی ارزی در گمرکات کشور دپو شده‌اند. این در حالی است که هدف اصلی این طرح، ایجاد عدالت تعرفه‌ای، حمایت از خودروهای اقتصادی و مهار واردات خودروهای گران‌قیمت اعلام شده بود.

رکود سنگین در بازار خودرو همزمان با اجرای نظام تعرفه‌ای جدید

فعالان بازار خودرو معتقدند از زمان اعلام تعرفه‌های پلکانی، حجم معاملات در بازار آزاد به‌شدت کاهش یافته است. بسیاری از خریداران در انتظار مشخص شدن اثر تعرفه‌های جدید بر قیمت نهایی خودروها هستند و همین موضوع موجب ورود بازار به فاز «انتظار» شده است. به گفته کارشناسان، در شرایط فعلی عرضه محدود و ابهام در نرخ نهایی واردات، موجب افزایش رکود و نوسان در معاملات شده است.

افزایش قیمت خودروهای لوکس و کاهش جذابیت برای واردکنندگان

اجرای نظام پلکانی تعرفه باعث شده خودروهای لوکس با حجم موتور بالا با افزایش قیمت مواجه شوند. پیش‌بینی فعالان بازار حاکی از آن است که هزینه‌های بالاتر واردات این خودروها، انگیزه واردکنندگان را برای تمرکز بر مدل‌های اقتصادی‌تر افزایش داده است. در مقابل، خودروهای کم‌مصرف و با حجم موتور پایین به‌دلیل تعرفه‌های کمتر، جذابیت بیشتری برای واردکنندگان خواهند داشت.

۸ هزار خودرو در گمرکات خاک می‌خورند

مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، با اشاره به اهمیت اجرای نظام تعرفه‌ای جدید گفت: «از اعلام تعرفه‌های پلکانی استقبال می‌کنیم اما باید توجه داشت که مشکل اصلی واردات، تعرفه‌ها نیست؛ بلکه تعیین‌تکلیف نشدن منابع ارزی عامل اصلی توقف ترخیص حدود ۸ هزار خودرو از گمرک است.»
او افزود: «قرار بود تا پایان سال ۱۴۰۴ حدود ۱۰۰ هزار خودرو برای کنترل بازار وارد کشور شود، اما تاکنون تنها ۲۵ هزار خودرو وارد شده است و این میزان پاسخگوی نیاز بازار نیست. در نتیجه رکود و کمبود عرضه همچنان ادامه دارد.»

انتقاد از عملکرد سامانه عرضه خودروهای وارداتی

دادفر در بخش دیگری از اظهارات خود از عملکرد سامانه یکپارچه عرضه خودروهای وارداتی انتقاد کرد و گفت: «سامانه‌ای که قرار بود موجب شفافیت و نظارت شود، اکنون به ابزاری برای مداخله دولت در روند عرضه تبدیل شده است. در این سازوکار، دولت هم تخصیص‌دهنده ارز است و هم فروشنده خودرو، در حالی که بخش خصوصی عملاً حذف شده است.» او تأکید کرد شفافیت اطلاعات شرکت‌های واردکننده و اعلام میزان ارز دریافتی و تعداد خودروهای واردشده می‌تواند بخش زیادی از مشکلات فعلی را برطرف کند.

تأثیر بلندمدت نظام پلکانی تعرفه بر بازار خودرو

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که نظام پلکانی تعرفه واردات، در بلندمدت می‌تواند به ایجاد تنوع در بازار خودرو، افزایش عرضه مدل‌های اقتصادی و کاهش مصرف سوخت منجر شود. با این حال، در کوتاه‌مدت این سیاست باعث رکود، نوسان قیمتی و محدودیت عرضه در بازار آزاد شده است. افزایش تعرفه خودروهای لوکس و تأخیر در ترخیص خودروهای اقتصادی‌تر، موجب شده تعادل عرضه و تقاضا همچنان برقرار نشود.

نیاز بازار به هماهنگی میان سیاست تعرفه‌ای و نظام ارزی

اجرای نظام پلکانی تعرفه واردات خودرو، گامی مثبت در جهت اصلاح ساختار تعرفه‌گذاری و عدالت اقتصادی محسوب می‌شود، اما بدون تسهیل تخصیص ارز، تسریع روند ترخیص خودروها و شفافیت عملکرد واردکنندگان، این سیاست به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. بازار خودرو برای خروج از رکود کنونی، نیازمند هماهنگی میان سیاست‌گذاری تعرفه‌ای، نظام ارزی و عملکرد گمرکات است تا مسیر از رکود به سمت تعادل واقعی تغییر کند.