خلق نقدینگی و کمبود مسکن؛ عوامل اصلی تورم در ایران

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، مجید گودرزی، کارشناس اقتصادی، در یادداشتی مفصل به بررسی علل و پیامدهای تورم در ایران پرداخت و آن را «بیماری اقتصادی» توصیف کرد که برخلاف کشورهای پیشرفته، در ایران به نوعی مورد استقبال قرار گرفته و تصور می‌شود تورم سودآور است. او افزود که در کشورهای غربی، کارفرمایان سد محکم در برابر تورم تحمیلی دولت هستند، اما در ایران کارفرمایان با دولت برای افزایش تورم تبانی می‌کنند و پس از ایجاد تورم، بخش زیادی از سود خالص خود را صرف جبران هزینه‌ها و به‌روزرسانی کسب‌وکار می‌کنند، در حالی که دولت از همان سود مالیات می‌گیرد.

سود و سرمایه بدون سواد اقتصادی

گودرزی توضیح داد بسیاری از کارفرمایان ایران صرفاً پول و سرمایه دارند و دانش اقتصادی کافی برای مدیریت تورم و ارزش افزوده فعالیت‌های خود ندارند. نمونه آن افزایش دستمزدها در سال گذشته بود که با رشد ۳۵ درصدی حقوق‌ها، تنها ۲/۴۵ درصد به بهای تمام‌شده کالاها و خدمات اضافه شد. او تأکید کرد که این نوع رفتارها باعث می‌شود سرمایه‌ها به جای تولید و ایجاد ارزش افزوده، به سمت طلا، ارز و کالاهای گران شده حرکت کند.

خلق نقدینگی و بودجه‌بندی ناکارآمد

وی در ادامه، خلق نقدینگی را نوعی دزدی عنوان کرد که عده‌ای با آن دارایی‌های عمومی را مصادره می‌کنند. بودجه‌بندی نیز دومین عامل مهم تورم است؛ به گفته گودرزی، حدود ۶۵ هزار طرح نیمه‌تمام در کشور وجود دارد که برای تکمیل آن‌ها به ۵ میلیون میلیارد تومان اعتبار نیاز است. این طرح‌ها عمدتاً هیچ بازدهی و ارزش افزوده اقتصادی ندارند و به همین دلیل تورم بالا باقی می‌ماند.

کمبود مسکن و افزایش هزینه معیشت

گودرزی سومین عامل مهم تورم را مسکن دانست و گفت کمبودها عمدی بوده و نقش مسکن در بهای تمام شده کالاها و خدمات بسیار برجسته است. وی افزود دولت با ایجاد کمبود زمین، حدود ۳۳ درصد به هزینه معیشت اضافه کرده و سرمایه‌گذاری در زمین‌های بایر بازدهی بیشتری نسبت به بازار سرمایه داشته است، اما این روند با توسعه و رشد اقتصادی تناسب ندارد.

رفتار غیرعقلانی مردم و استقبال از تورم

به گفته این کارشناس، مردم ایران با هجوم به خرید کالاهای گران شده، تقاضای انفجاری ایجاد می‌کنند و به نوعی تورم را مشروعیت می‌بخشند، در حالی که در کشورهای پیشرفته کاهش خرید باعث کاهش قیمت می‌شود. او تأکید کرد که تلاش‌های زیادی شده است تا تورم در سطح بالایی باقی بماند و وام‌دهندگان و تولیدکنندگان نیز از کاهش قیمت‌ها جلوگیری می‌کنند.

گودرزی نتیجه گرفت که هر سال به اندازه نرخ تورم، ارزش و قدرت خرید اقساط، تسهیلات و تولید اقتصادی کاهش می‌یابد و معلوم نیست این حجم عظیم ارزش افزوده به چه کسانی می‌رسد. او پیشنهاد کرد برای جلوگیری از ورشکستگی و حفظ ثبات اقتصادی، از شاخص‌های ثابت مانند طلا به‌عنوان معیار سنجش استفاده شود.