افزایش محدود وام مسکن؛ اقدامی بدون اثرگذاری واقعی
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بانک مرکزی در آخرین روز کاری سال ۱۴۰۳، مصوبه‌ای درباره افزایش سقف وام خرید مسکن تصویب کرد که بسیاری از کارشناسان آن را افزایشی نمایشی و ناکارآمد ارزیابی کرده‌اند. بر اساس این مصوبه، سقف وام مسکن در تهران به ۵۰۰ میلیون تومان افزایش یافته که تنها پوشش خرید ۲ مترمربع مسکن را در این شهر دارد.
جزئیات افزایش وام خرید مسکن در سال ۱۴۰۳
طبق مصوبه جدید بانک مرکزی:
- سقف وام خرید مسکن در تهران: از ۴۰۰ به ۵۰۰ میلیون تومان
- در شهرهای بزرگ و مراکز استان‌ها: از ۳۲۰ به ۴۰۰ میلیون تومان
- در شهرهای کوچک: از ۲۴۰ به ۳۰۰ میلیون تومان
این افزایش در شرایطی اتفاق افتاده که قیمت متوسط هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۹۵ میلیون تومان رسیده و وام جدید فقط می‌تواند هزینه خرید ۵ مترمربع را پوشش دهد. با در نظر گرفتن هزینه خرید اوراق تسهیلات مسکن، این قدرت پوشش به ۳ مترمربع کاهش می‌یابد.
چرا افزایش وام مسکن ناکارآمد است؟
کارشناسان حوزه مسکن سه دلیل اصلی برای ناکارآمدی وام جدید مسکن مطرح کرده‌اند:
- کاهش قدرت خرید وام نسبت به رشد قیمت مسکن
- ترس سیاست‌گذار از تورم ناشی از افزایش تسهیلات
- کمبود منابع اعتباری در شبکه بانکی
راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای اثربخشی وام مسکن
برای اثربخش‌تر شدن وام مسکن، راهکارهای زیر پیشنهاد می‌شود:
- پرداخت وام ساخت-محور به خریداران مسکن پیش‌فروشی (وام دو منظوره)
- اختصاص یارانه به وام خانه اولی‌ها
- کاهش نرخ سود تسهیلات در صورت کنترل تورم
چالش بزرگ: اقساط سنگین وام مسکن
اگر سقف وام مسکن به رقم منطقی ۳ میلیارد تومان افزایش یابد، قسط ماهانه وام به حدود ۱۰۰ میلیون تومان خواهد رسید. با توجه به کاهش قدرت اقتصادی خانوارها در دهه گذشته، بازپرداخت چنین اقساطی برای اکثر متقاضیان غیرممکن است.
وام مشارکتی خانوادگی؛ طرح جدید برای خرید مشترک آپارتمان
بانک مرکزی در مصوبه‌ای دیگر، امکان استفاده از وام خرید مسکن خانوادگی را فراهم کرده است. بر اساس این طرح:
- دو نفر از اعضای خانواده (پدر و فرزند، یا خواهر و برادر) می‌توانند برای خرید یک آپارتمان، به صورت مشترک دو وام ۵۰۰ میلیونی دریافت کنند (در مجموع ۱ میلیارد تومان).
- هدف از این طرح، کمک به افزایش قدرت پرداخت اقساط از طریق مشارکت خانوادگی است.
این در حالی است که میانگین قیمت یک آپارتمان معمولی در تهران بین ۵ تا ۶ میلیارد تومان است و با این وام مشارکتی نیز، همچنان حداکثر ۲۰٪ قیمت ملک تأمین می‌شود.
جمع‌بندی: وام جدید مسکن همچنان ناکارآمد است
در نهایت، با وجود افزایش سقف وام خرید مسکن در سال ۱۴۰۳، این تسهیلات تأثیر چشمگیری بر قدرت خرید متقاضیان ندارد و تنها اقدامی نمایشی از سوی سیاست‌گذار پولی تلقی می‌شود. برای حل بحران مسکن، تحول در سیاست‌های اعتباری، حمایت از ساخت‌وساز، پرداخت وام‌های واقعی و هدفمند، و کنترل نرخ سود و تورم ضروری است.
بازپینگ: متوسط قیمت مسکن در تهران به ۹۰ میلیون تومان رسید - سرمایه و بورس