خروج مهاجران؛ فرصتی برای کاهش اجاره در بافت‌های فرسوده
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، بازار اجاره مسکن به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار شهری، این روزها با افزایش فایل‌های اجاره و کاهش نسبی تقاضا، در حال حرکت به‌سوی تعادل قیمتی و بازتنظیم مجدد است. به‌دنبال تحولات سیاسی و امنیتی اخیر، به‌ویژه جنگ ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران، بازار مسکن کشور نیز تحت تأثیر مستقیم و غیرمستقیم قرار گرفته است؛ اما یکی از مؤثرترین متغیرهای اخیر در این حوزه، موج گسترده خروج اتباع خارجی، به‌خصوص مهاجران افغانستانی است.
افزایش فایل‌های اجاره در پی خروج اتباع
فرشید ایلاتی، کارشناس سیاست‌گذاری مسکن، در گفت‌وگو با تسنیم، تأکید کرد که تحلیل دقیق تأثیرات خروج اتباع افغانستانی بر بازار مسکن نیازمند داده‌های رسمی معاملات است. به گفته وی، در حال حاضر بخشی از آگهی‌های فروش و اجاره مسکن ناشی از هیجانات روانی است و آمار معاملات نهایی، تعیین‌کننده تغییرات واقعی بازار خواهد بود. با این حال، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که برخی واحدهای مسکونی در مناطق جنوبی تهران که پیش‌تر به صورت گروهی به اتباع اجاره داده می‌شد، حالا وارد بازار شده‌اند و این موضوع ممکن است منجر به تعدیل قیمت‌ها در ماه‌های آینده شود.
خانه‌های کلنگی بدون مستأجرهای قدیمی
بررسی‌ها حاکی از آن است که در مناطقی نظیر شوش، مولوی، خزانه، نازی‌آباد، شهرری، پاکدشت و ورامین، خانه‌های کلنگی که سابقاً محل اسکان چندین خانوار مهاجر بودند، پس از خروج تدریجی اتباع خالی شده‌اند. بسیاری از این واحدها در گذشته به‌واسطه سرشکن شدن اجاره بین چند نفر، در بازار تقاضای پرحجمی داشتند. اکنون با افت ناگهانی تقاضا، مالکان ناچار به کاهش نرخ اجاره تا سقف ۳۰ درصد و بازگشت به قیمت‌های سال گذشته شده‌اند.
چرا تعیین سقف ۲۵ درصدی اجاره‌بها مشکل مسکن را حل نکرد؟
بازار مسکن در رکود؛ چه زمانی برای خرید مناسب است؟
چالش نیروی کار در صنعت ساختمان و تولید
ایلاتی همچنین به پیامدهای اقتصادی خروج اتباع در سایر بخش‌ها اشاره کرد و گفت که صنایع، به‌ویژه حوزه ساخت‌وساز و کارخانه‌های مستقر در شهرک‌های صنعتی اطراف تهران، با کمبود نیروی کار مواجه شده‌اند. به گفته او، اگرچه مهاجرت کنترل‌نشده تبعاتی برای کشور داشت، اما خروج بدون برنامه مهاجران نیز چالشی جدید در بازار کار ایجاد کرده و برخی کارخانجات اکنون برای جذب جایگزین با دشواری روبه‌رو هستند.
فرصتی برای خانوارهای کم‌درآمد
از نگاه کارشناسان، خروج بخشی از تقاضای موقت و متراکم از بازار اجاره، باعث افزایش فایل‌های عرضه شده و به ایجاد یک فرصت بالقوه برای خانوارهای کم‌درآمد و فاقد مسکن منجر شده است. به‌ویژه واحدهای کوچک و قدیمی که پیش‌تر در اختیار مهاجران بودند، اکنون گزینه‌های بیشتری برای اجاره در اختیار ایرانیان قرار می‌دهند. البته برخی از این واحدها به دلیل کیفیت پایین یا نیاز به بازسازی ممکن است همچنان جذابیت کافی برای مستأجران نداشته باشند.
ضرورت سیاست‌گذاری برای مدیریت تعادل جدید
تحلیل‌گران بازار معتقدند هرچند احتمال دارد عوامل بیرونی مانند نرخ تورم، نوسانات ارزی یا سیاست‌های مالی در ماه‌های آینده بر روند بازار مسکن اثر بگذارند، اما در شرایط فعلی، نشانه‌های ثبات نسبی و کاهش قیمت در برخی مناطق مشهود است. استمرار این تعادل، نیازمند نظارت فعال، اجرای سیاست‌های حمایتی برای اقشار آسیب‌پذیر و تسهیل دسترسی به واحدهای قابل سکونت است.
