بررسی روند سه‌ماهه اخیر بازار خودرو نشان می‌دهد که ابزارهای تنظیم‌گری دولت عملاً از کار افتاده‌اند و دیگر توان اثرگذاری بر رفتار بازار را ندارند. با وجود صدور بخشنامه‌ها، کنترل عرضه و تقاضا و اعلام نرخ‌های رسمی از سوی سیاستگذار، میانگین قیمت خودروهای داخلی پس از فعال شدن «مکانیسم ماشه» با رشد ۱۹درصدی مواجه شده است. این آمار بیانگر آن است که سیاستگذار خودرویی در تحلیل رابطه میان ابزارهای تنظیم‌گری و متغیرهای کلان اقتصادی دچار خطای محاسباتی شده و بازار دیگر از فرمان سیاست‌های اداری تبعیت نمی‌کند.

تازه‌ترین بررسی‌ها از بازار خودروهای وارداتی در آبان ۱۴۰۴ نشان می‌دهد شکاف عمیقی میان قیمت واقعی و بهای فروش در بازار آزاد ایجاد شده است. در حالی که تعرفه‌های واردات و نرخ ارز مبنای مشخصی برای تعیین قیمت نهایی خودروهای لوکس محسوب می‌شود، در عمل قیمت‌گذاری در بازار ایران به‌صورت سلیقه‌ای و بر پایه عرضه محدود و تقاضای احساسی انجام می‌گیرد.

بازار خودرو امروز ۱۹ آبان ۱۴۰۴ در فضایی آرام و کم‌رمق آغاز به کار کرد. پس از ماه‌ها ابهام درخصوص آیین‌نامه واردات خودرو، تصویب نهایی تعرفه پلکانی واردات توسط مجلس موجب شد خریداران و فروشندگان در وضعیت انتظار قرار گیرند. از سوی دیگر، ثبات نسبی نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی، فضای روانی بازار را از حالت هیجانی خارج کرده و حجم معاملات به شکل محسوسی کاهش یافته است.

با وجود اجرای نظام پلکانی تعرفه واردات خودرو از سوی وزارت صمت، بازار خودرو همچنان در رکود به سر می‌برد و هزاران دستگاه خودرو به‌دلیل بلاتکلیفی ارزی در گمرکات کشور دپو شده‌اند. این در حالی است که هدف اصلی این طرح، ایجاد عدالت تعرفه‌ای، حمایت از خودروهای اقتصادی و مهار واردات خودروهای گران‌قیمت اعلام شده بود.

سید حامد عاملی، معاون صنایع ماشین‌آلات و تجهیزات وزارت صمت اعلام کرد که مجلس شورای اسلامی، در نامه شماره ۶۵۱۴۴ به تاریخ ۱۳ آبان ۱۴۰۴، عدم مغایرت مصوبه پیشنهادی وزارت صمت در خصوص تعیین تعرفه واردات خودرو را تایید کرده است. بر این اساس، تعرفه خودروهای وارداتی مطابق مدل پیشنهادی وزارت صمت به صورت پلکانی اعمال می‌شود.

بازار خودروهای داخلی در روز دوشنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۴ با کاهش جزئی قیمت‌ها همراه شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بهای بیشتر محصولات دو خودروساز بزرگ کشور در هفته گذشته بین ۵ تا ۲۰ میلیون تومان کاهش یافته است. افت قیمت خودرو در شرایطی رقم خورده که کارشناسان علت اصلی آن را ثبات نسبی نرخ ارز و کاهش انتظارات تورمی در کوتاه‌مدت می‌دانند.

گروه خودروسازی سایپا در ادامه مسیر اصلاح ساختار مالی و تولیدی خود، موفق شد زیان عملیاتی نیمه نخست سال جاری را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۸ درصد کاهش دهد؛ دستاوردی که نتیجه تغییر ترکیب محصولات، افزایش تیراژ خودروهای جدید و مدیریت دقیق هزینه‌ها عنوان شده است.

امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به وضعیت فعلی تولید خودرو در کشور، تأکید کرد که کاهش تولید در کوتاه‌مدت تأثیر چشمگیری بر قیمت‌ها نخواهد داشت، اما در بلندمدت آثار قابل‌توجهی بر بازار برجای می‌گذارد. به گفته او، مشکلاتی مانند کمبود قطعات، تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی خودروسازان از مهم‌ترین عواملی هستند که روند تولید را با چالش روبه‌رو کرده‌اند.

بررسی آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که در نیمه نخست سال جاری، تولید خودروهای تجاری در کشور با رشد قابل توجهی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده است.

داده‌های رسمی وزارت صنعت نشان می‌دهد که تولید خودروهای سواری در نیمه نخست سال جاری با افت ۱۸.۷ درصدی و تولید وانت با کاهش ۴۵.۷ درصدی مواجه شده است؛ افتی که کارشناسان آن را نشانه‌ای از توقف نسبی چرخ تولید در صنعت خودروسازی کشور می‌دانند. در این میان، امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، با اشاره به چالش‌های متعدد خودروسازان، «کمبود ارز» را اصلی‌ترین عامل افت تولید عنوان کرده است