مقایسه بازار مسکن در دولت رئیسی و پزشکیان/ تورم کمتر، رکود بیشتر
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، نخستین سال فعالیت دولت چهاردهم در حالی به پایان رسید که بازار مسکن در طول این مدت نه‌تنها به ثبات نرسید، بلکه وارد یکی از عمیق‌ترین دوره‌های رکود خود در سال‌های اخیر شد. کاهش محسوس معاملات، خروج سرمایه، نبود آمار شفاف و بی‌برنامگی در اجرای طرح‌های عمرانی، مشخصه‌های اصلی بازار مسکن در سال اول دولت پزشکیان بوده‌اند.
دولت چهاردهم با وعده ساخت‌وساز نیامد
برخلاف دولت سیزدهم که با وعده ساخت سالانه یک میلیون واحد مسکونی به میدان آمد، دولت چهاردهم از ابتدا رویکرد متفاوتی در قبال مسکن اتخاذ کرد. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، پیش از انتخابات بارها اعلام کرده بود که دخالت مستقیم دولت در حوزه مسکن را مؤثر نمی‌داند و سیاست خود را بر همکاری با بخش خصوصی و حرکت در چارچوب ظرفیت‌های واقعی اقتصادی قرار خواهد داد.
کاهش تورم، بدون رونق بازار مسکن
در ظاهر، کاهش تورم نقطه‌ای بازار مسکن از ۴۰.۶ درصد در آخرین سال دولت سیزدهم به ۳۱.۶ درصد در سال نخست دولت چهاردهم می‌تواند نشانه‌ای مثبت تلقی شود. با این حال، این کاهش تورم بیشتر ناشی از رکود عمیق معاملات و انتقال سرمایه‌ها به بازارهای موازی مانند طلا و ارز بوده است، نه نتیجه سیاست‌گذاری موفق یا ایجاد رونق در بخش ساخت‌وساز.
فقر آماری همچنان ادامه دارد
یکی از مهم‌ترین انتقادات به عملکرد وزارت راه و شهرسازی در دولت چهاردهم، نبود شفافیت آماری و عدم انتشار اطلاعات دقیق درباره روند پیشرفت طرح‌هایی مانند مسکن مهر و نهضت ملی مسکن است. وزیر راه و شهرسازی، فرزانه صادق، در زمان اخذ رأی اعتماد وعده‌هایی برای تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام و توسعه مسکن روستایی داده بود، اما هیچ گزارش رسمی از تحقق این وعده‌ها منتشر نشده است.
بازار در تسخیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی
بازار مسکن ایران در سال نخست دولت پزشکیان، بیش از هر چیز تحت‌تأثیر عوامل بیرونی قرار گرفت. از پاییز سال گذشته با تشدید تنش‌های منطقه‌ای و افزایش قیمت دلار، سرمایه‌گذاران از بازار مسکن خارج شدند و بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌ها به سمت بازارهای طلا، ارز و دارایی‌های نقدشونده‌تر هدایت شد. هرگونه تحرک محدود در زمستان نیز به‌سرعت با اوج‌گیری دوباره نرخ ارز از بین رفت.
پیش‌روی بازار اجاره به‌سمت پول پیش؛ رشد ۵۰درصدی ودیعه در مرداد۱۴۰۴
چراغ خاموش معاملات مسکن در تابستان ۱۴۰۴
جنگ ۱۲ روزه بازار را به کما برد
در خردادماه ۱۴۰۴، با آغاز جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل، بازار مسکن عملاً متوقف شد. معاملات در برخی مناطق به نزدیک صفر رسید و حجم فایل‌های فروش ملک افزایش چشمگیری پیدا کرد. بسیاری از مالکان نیز به‌ویژه در بازار واحدهای لوکس، اقدام به فروش فوری برای مهاجرت یا خروج سرمایه کردند.
انبوه‌سازان زیر فشار؛ پروژه‌ها متوقف شدند
انبوه‌سازان نیز در سال گذشته با فشار بی‌سابقه‌ای مواجه بودند. رشد تورم مصالح، کاهش قدرت خرید متقاضیان، عدم تحقق تعهدات بانکی و ضعف سیاست‌های حمایتی از سوی دولت، باعث توقف یا تعلیق بسیاری از پروژه‌های در حال ساخت شد. در نبود منابع مالی پایدار و ابزارهای تشویقی، ساخت‌وساز دیگر برای بسیاری از فعالان این حوزه صرفه اقتصادی نداشت.
مقایسه آماری قیمت مسکن در دولت سیزدهم و چهاردهم
دولت سیزدهم بازار مسکن را با قیمت متوسط متری ۶۲ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان در مرداد ۱۴۰۲ تحویل داد و با قیمت ۸۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در تیر ۱۴۰۳ به دولت چهاردهم واگذار کرد. این روند رشد ۴۰.۶ درصدی را نشان می‌دهد. دولت پزشکیان نیز با قیمت آغازین ۸۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، پس از یک سال، بازار را به متوسط قیمت متری ۱۱۹ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان رسانده که برابر با تورم ۳۱.۶ درصدی است.
بازاری بی‌تحرک با آینده‌ای مبهم
در نهایت می‌توان گفت که نخستین سال دولت چهاردهم برای بازار مسکن، سالی پر از حاشیه و بدون دستاورد اجرایی مشخص بود. عدم مداخله مؤثر دولت، همزمان با بحران‌های سیاسی و اقتصادی، موجب شد بازار مسکن از هرگونه تحرک جدی بازبماند. با ادامه روند فعلی و نبود سیاست‌گذاری جامع، چشم‌انداز این بازار همچنان با ابهام و رکود همراه خواهد بود.
