خروج اتباع تأثیری بر گرانی مسکن ندارد/ افزایش هزینه ساخت فقط ۱.۵درصد
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در هفته‌های اخیر، هم‌زمان با تشدید روند بازگشت اتباع غیرمجاز افغانستانی از ایران، برخی فعالان حوزه ساخت‌وساز ادعای افزایش هزینه‌های ساخت مسکن در نتیجه کمبود نیروی کار مهاجر را مطرح کرده‌اند؛ ادعایی که به‌نظر می‌رسد پایه و اساس اقتصادی ندارد و توسط کارشناسان رد شده است.
افزایش هزینه ساخت مسکن به دلیل خروج اتباع صحت ندارد
بررسی‌های میدانی و تحلیل هزینه‌های ساخت نشان می‌دهد که جایگزینی نیروی کار ایرانی با مهاجران افغان تأثیر ناچیزی بر قیمت نهایی ساخت مسکن دارد. طبق محاسبات رئیس اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران، پرداخت ۵۰ درصد دستمزد بیشتر به کارگر ایرانی، تنها حدود ۱.۵ درصد بر هزینه نهایی ساخت اثر می‌گذارد. این میزان افزایش، تأثیر قابل توجهی بر بازار ندارد و نمی‌تواند عامل رکود یا افزایش قیمت ملک تلقی شود.
دلایل کاهش تولید مسکن در ایران
تولید مسکن از سال ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۳ با کاهش ۴۴ درصدی همراه بوده و از ۸۰۹ هزار واحد به حدود ۴۵۰ هزار واحد در سال رسیده است. عوامل اصلی این افت، شامل تورم عمومی، افزایش شدید قیمت مسکن و کاهش توان خرید متقاضیان مصرفی است. بنابراین، کاهش تعداد کارگران مهاجر نمی‌تواند دلیل اصلی افت تولید مسکن تلقی شود.
دستمزد کمتر و فرار از بیمه؛ دلایل استفاده از کارگر مهاجر
کارفرمایان عمدتا به‌دلیل پایین بودن دستمزد و معاف بودن از پرداخت حق بیمه، تمایل بیشتری به استفاده از کارگران مهاجر دارند. این رویه نه تنها به کنار گذاشته شدن نیروی کار ایرانی منجر شده، بلکه باعث افزایش بیکاری در بخش‌هایی نظیر ساخت‌وساز شده است. در شرایطی که کارفرما از پرداخت بیمه شانه خالی می‌کند، هزینه آن نهایتا به دوش خریدار نهایی منتقل می‌شود.
بازار مسکن آرام‌تر شده است
خروج اتباع خارجی از کشور یکی از عواملی بوده که به آرامش نسبی بازار مسکن، به‌ویژه در بخش اجاره، کمک کرده است. بنا بر اظهارات رئیس اتحادیه مشاوران املاک، بازار اجاره در تابستان امسال برخلاف سال‌های قبل دچار التهاب نشده و شاهد کاهش قیمت‌های پیشنهادی در برخی مناطق بوده‌ایم. کاهش خریدهای سرمایه‌ای، نبود استطاعت خریداران و تاثیرات روانی ناشی از خروج اتباع نیز در این روند موثر بوده‌اند.
افزایش ۱۰۰درصدی رکود مسکن؛ زنگ خطر برای اقتصاد ساخت‌وساز
قطع برق، تهدیدی جدی‌تر از گرانی برای صنعت سیمان
شهرداری تهران و بحران نیروی خدماتی پس از خروج مهاجران
یکی از بخش‌هایی که بیش از دیگران از خروج کارگران مهاجر متأثر شده، شهرداری تهران است. براساس برخی آمارها، از ۱۰ هزار پاکبان تهران حدود ۸ هزار نفر افغانستانی بودند. با خروج بخش زیادی از این نیروها، مدیریت شهری در جمع‌آوری زباله با مشکلاتی مواجه شده، هرچند کارشناسان تاکید دارند که می‌توان از ظرفیت زباله‌گردها به‌صورت رسمی و سامان‌یافته بهره گرفت.
رشد نفوذ اتباع در مشاغل پردرآمدتر
حضور بی‌ضابطه اتباع خارجی در ایران، صرفا محدود به مشاغل کارگری نبوده و در سال‌های اخیر برخی از آنان به فعالیت‌هایی نظیر دلالی مسکن یا تجارت کیف و کفش نیز ورود کرده‌اند. این موضوع به افزایش رقابت نابرابر و رشد غیررسمی بازارها منجر شده و نگرانی‌هایی را در سطح فعالان اقتصادی به وجود آورده است.
نگاه واقع‌گرایانه به موضوع مهاجرت
در همه کشورهای جهان، پذیرش مهاجران مستلزم رعایت قوانین اقامت و کار است. ایران نیز از ابتدای سال ۱۴۰۴ با اجرای طرح ساماندهی اتباع خارجی، روند بازگشت مهاجران غیرمجاز را آغاز کرد. این اقدام، به‌ویژه پس از تنش‌های منطقه‌ای اخیر، با شدت بیشتری دنبال شده و با توجه به تبعات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی، مورد حمایت نهادهای حاکمیتی قرار گرفته است.
احترام به اتباع، در عین اجرای قانون
کارشناسان معتقدند خروج اتباع غیرمجاز نباید با نگاه‌های افراطی یا احساسی مواجه شود. بسیاری از افغان‌های حاضر در ایران دارای پیوندهای فرهنگی و زبانی با ایرانیان هستند و خدمات فراوانی ارائه داده‌اند. با این حال، اقامت غیرمجاز و فعالیت بدون مجوز در هیچ کشوری پذیرفته نیست و لازم است فرآیندهای اقامت، اشتغال و خروج به صورت قانونی و با احترام اجرا شود.
