معاملات توکنی مسکن؛ گامی نو در مسیر دسترسی آسان به بازار املاک

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، معاملات توکنی مسکن برای اولین‌بار مطرح نمی‌شود اما می‌توان ادعا کرد این‌بار جدی‌تر از همیشه در دستور کار نهادهای اقتصادی قرار گرفته است. افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن در سال‌های اخیر باعث شده مالکیت خانه برای بسیاری از خانوارها دست‌نیافتنی شود و همین موضوع ضرورت استفاده از ابزارهای نوین مالی مانند توکنیزه‌کردن دارایی‌های ملکی را دوچندان کرده است.

معاملات توکنی مسکن چیست؟

معاملات توکنی مسکن به معنای تقسیم ارزش یک ملک به واحدهای دیجیتالی کوچک است. هر توکن نماینده سهم مشخصی از ارزش یک واحد مسکونی محسوب می‌شود. به‌عنوان مثال اگر ارزش یک آپارتمان 10 میلیارد تومان باشد، می‌توان آن را به هزار توکن با ارزش 10 میلیون تومانی تقسیم کرد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران با هر سطح از توان مالی می‌توانند در بازار مسکن مشارکت کنند. این نوع معاملات در کشورهای پیشرفته مانند آمریکا، آلمان و برخی کشورهای اروپایی پیش‌تر اجرا شده و اکنون توجه فعالان اقتصادی ایران را نیز به خود جلب کرده است.

چرا سراغ معاملات توکنی مسکن می‌رویم؟

اصلی‌ترین دلیل گرایش به معاملات توکنی، افزایش شدید قیمت مسکن در ایران است. طبق داده‌های بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران حدود 88 میلیون و 500 هزار تومان بود اما اکنون بر اساس برآوردهای غیررسمی این عدد به مرز 120 میلیون تومان رسیده است. به این ترتیب، یک خانه 100 متری معمولی در مرکز تهران می‌تواند ارزشی بیش از 12 میلیارد تومان داشته باشد. در چنین شرایطی، توکنیزه شدن مسکن می‌تواند امکان ورود سرمایه‌های خرد به بازار و مشارکت بیشتر مردم در حوزه مسکن را فراهم کند.

مزایای معاملات توکنی مسکن

نخستین مزیت معاملات توکنی مسکن، افزایش دسترسی عمومی به بازار املاک است. افراد با هر سطح از سرمایه می‌توانند متناسب با بودجه خود در پروژه‌های مسکونی سرمایه‌گذاری کنند. این اقدام علاوه‌بر افزایش نقدینگی در بازار، می‌تواند موجب تسریع روند ساخت‌وساز و رونق تولید شود.
از منظر اقتصادی، توکنیزه کردن دارایی‌های ملکی موجب انتقال سرمایه از بازارهای غیرمولد مانند طلا و ارز به بازار واقعی مسکن خواهد شد. همچنین، توسعه این نوع معاملات گامی در راستای تقویت اقتصاد دیجیتال کشور و ایجاد بسترهای نوین برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه است.

معایب و چالش‌های معاملات توکنی مسکن

با وجود مزایای متعدد، معاملات توکنی مسکن هنوز با چالش‌های مهمی روبه‌روست. نخست آنکه قوانین و مقررات مشخصی برای این نوع دارایی در کشور تدوین نشده و چارچوب حقوقی مالکیت و انتقال توکن‌ها مبهم است.
از سوی دیگر، نقدشوندگی پایین یکی از تهدیدات جدی این بازار محسوب می‌شود. سرمایه‌گذاران باید اطمینان داشته باشند که در هر زمان می‌توانند توکن خود را در بازار ثانویه به فروش برسانند؛ امکانی که فعلاً در ایران فراهم نیست.
ابهام در میزان حق مالکیت نیز از دیگر مشکلات فعلی است؛ هنوز مشخص نیست دارنده توکن چه حقوق واقعی نسبت به ملک دارد و آیا می‌تواند از آن منافع فیزیکی یا اجاره‌ای کسب کند یا خیر.

توکنیزه شدن مسکن می‌تواند تحولی بزرگ در نظام مالی و بازار املاک کشور ایجاد کند، اما تا زمانی که زیرساخت‌های قانونی، فنی و نظارتی آن به‌طور کامل فراهم نشود، نمی‌توان انتظار داشت این طرح به‌صورت گسترده و مطمئن در کشور اجرایی شود.