ایران رکورددار تورم در منطقه از نگاه صندوق بین‌المللی پول

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، روزنامه هم‌میهن با استناد به گزارش نهادهای معتبر اقتصادی جهان اعلام کرده است که ایران از نظر شاخص تورم همچنان یک استثنای نگران‌کننده در منطقه محسوب می‌شود؛ به‌گونه‌ای که برخلاف کشورهای همسایه، نه‌تنها تورم در ایران بالا باقی مانده بلکه روندی افزایشی نیز دارد. بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، تورم در ایران تحت تأثیر فشارهای نرخ ارز، سیاست‌های پولی و مالی سهل‌گیرانه و تداوم تحریم‌های بین‌المللی افزایش یافته و این در حالی است که حتی کشورهایی مانند مصر پس از ثبت تورم‌های بالا، وارد مسیر نزولی شده‌اند.

احتمال ثبت رکورد جدید تورم در سال جاری
به باور تحلیلگران، تورم امسال در ایران به احتمال زیاد رکورد تورم دولت سیزدهم را نیز پشت سر خواهد گذاشت. تورم به‌جز دوره اصلاحات که تا حدودی مهار شد، در اغلب دولت‌های پس از انقلاب همواره یک بحران اقتصادی بوده و از سال ۱۳۹۷ به بعد شدت بیشتری یافته است. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که با ورود به سال جدید میلادی، میانگین تورم حتی می‌تواند به ۵۰ درصد یا بیشتر برسد.

ریشه‌های تورم و نقش نقدینگی
مهم‌ترین چالش در مهار تورم، عدم پذیرش ماهیت واقعی آن از سوی سیاست‌گذاران عنوان شده است. تورم در ساده‌ترین تعریف، نتیجه افزایش نقدینگی است که به کاهش ارزش پول مردم منجر می‌شود. هرچند افزایش نقدینگی خود معلول عوامل دیگری است، اما در عمل دولت‌ها با این ابزار، کسری‌های خود را جبران می‌کنند و هزینه آن مستقیماً بر دوش جامعه قرار می‌گیرد.

تحریم، کسری بودجه و تشدید فشارهای تورمی
تحریم‌ها با افزایش هزینه‌های صادرات و واردات و کاهش درآمدهای دولت، نقش مهمی در تشدید کسری بودجه ایفا کرده‌اند. از سوی دیگر، فضای امنیتی، هزینه‌های حکمرانی را بالا برده و ضعف مدیریت، مقررات نادرست و فساد، تولید و بهره‌وری را تضعیف کرده است. نتیجه این چرخه، تأمین کسری بودجه از طریق رشد نقدینگی و کاهش مستمر کیفیت زندگی مردم بوده است.

پیامدهای اجتماعی و اخلاقی تورم
تورم صرفاً یک پدیده اقتصادی نیست و تبعات اجتماعی و اخلاقی گسترده‌ای دارد. تجربه جوامع مختلف نشان می‌دهد که تورم، زندگی عزتمندانه را برای بخش بزرگی از مردم دشوار می‌کند و احساس شرمندگی از ناتوانی در تأمین معیشت را گسترش می‌دهد. این شرایط با سیاست‌های تشویق فرزندآوری نیز در تضاد است، زیرا خانواده‌ها در فضای تورمی توان تأمین آینده فرزندان خود را ندارند.

چرا تورم از جنگ هم ویرانگرتر است
به اعتقاد نویسندگان این گزارش، تورم در بسیاری موارد از جنگ نیز مخرب‌تر است؛ زیرا اعتماد اجتماعی را از بین می‌برد، قراردادها را بی‌ثبات می‌کند، احتکار و فرار مالیاتی را افزایش می‌دهد و کیفیت تولید را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی، رفتارهای اقتصادی منحرف شده و مردم برای حفظ ارزش پول خود به خرید دارایی‌های غیرمولد روی می‌آورند.

تورم و فرسایش اعتماد عمومی
افزایش نقدینگی در کوتاه‌مدت امکان هزینه‌کرد آسان‌تر دولت را فراهم می‌کند، اما در بلندمدت با افزایش تورم، بی‌اعتمادی عمومی تشدید می‌شود. این وضعیت، رانت‌جویی، فساد و حتی جرم به‌ویژه سرقت را افزایش می‌دهد و بیشترین آسیب را به حقوق‌بگیران و مزدبگیران وارد می‌کند؛ گروهی که همواره در رقابت میان افزایش قیمت‌ها و رشد دستمزدها بازنده‌اند.

هشدار به سیاست‌گذاران اقتصادی
جمع‌بندی این گزارش نشان می‌دهد که نادیده گرفتن تورم و آثار مخرب آن، جامعه را به نقطه‌ای می‌رساند که مردم «نمی‌دانند چگونه زندگی کنند که شرمگین نباشند». از این منظر، تأکید شده است افرادی که درک درستی از تورم و پیامدهای آن ندارند، در صورت حضور در جایگاه سیاست‌گذاری، باید در نقش خود تجدیدنظر جدی داشته باشند.