جوانان شاغل زیر خط فقر؛ شباهت نگران‌کننده اقتصاد ایران به ونزوئلا

به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری و استاد دانشگاه تهران، نسبت به افزایش فقر در میان جوانان شاغل هشدار داده و تأکید می‌کند تداوم روندهای فعلی می‌تواند اقتصاد ایران را به سمت «قحطی تقاضا» سوق دهد؛ وضعیتی که در آن کالا در بازار وجود دارد اما قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش یافته است.

او با بیان اینکه امروز بخش قابل توجهی از جوانان با وجود اشتغال، زیر خط فقر زندگی می‌کنند، توضیح می‌دهد که قدرت خرید مردم رابطه‌ای مستقیم با رشد اقتصادی دارد و در شرایطی که رشد اقتصادی منفی است، افت تقاضای مؤثر امری طبیعی و قابل پیش‌بینی خواهد بود.

کاهش قدرت خرید؛ از غذای روزمره تا ساندویچ لوکس

ایمانی جاجرمی کاهش ارزش پول ملی را عامل اصلی افت قدرت خرید می‌داند و می‌گوید این مسئله حتی تقاضای مؤثر برای غذا را نیز کاهش داده است. او با اشاره به گزارش‌هایی از جامعه شهری تأکید می‌کند که در شرایط کنونی، حتی ساندویچ نیز برای بخشی از مردم به کالایی لوکس تبدیل شده است.

به گفته این استاد دانشگاه، مسئولیت اصلی چنین وضعیتی بر عهده دولت است؛ چرا که تمامی ابزارهای کلیدی سیاست‌گذاری اقتصادی، از بانک مرکزی گرفته تا سازمان برنامه و بودجه، در اختیار دولت قرار دارد.

مسکن؛ فشار اصلی بر دوش جوانان شاغل

این جامعه‌شناس شهری با اشاره به فشار شدید هزینه مسکن بر زندگی جوانان توضیح می‌دهد که در بسیاری از کشورها، سیاست‌های رفاهی و تأمین اجتماعی مانع سقوط افراد شاغل به زیر حداقل استاندارد زندگی می‌شود. اما در ایران، سیاست‌گذار با وجود ابزارهای متعدد، از سرعت تحولات اقتصادی و اجتماعی عقب مانده است.

او می‌افزاید دولت‌ها در کشورهای توسعه‌یافته با ابزارهایی مانند کنترل اجاره‌بها یا افزایش عرضه مسکن اجتماعی، اجازه نمی‌دهند جوانان تازه‌وارد به بازار کار در همان سال‌های ابتدایی فعالیت شغلی با بحران مالی جدی مواجه شوند.

۸۹ درصد فقرا شاغل‌اند؛ ریشه مشکل کجاست؟

ایمانی جاجرمی در واکنش به داده‌های مرکز پژوهش‌های مجلس که نشان می‌دهد ۸۹ درصد خانوارهای زیر خط فقر، شاغل هستند، ریشه اصلی مشکل را در ضعف ساختار اداری می‌داند. به باور او، کمبود بوروکرات‌های متخصص و تبدیل‌شدن پست‌های مدیریتی به امتیاز سیاسی، کارایی دولت را به‌شدت کاهش داده است.

او تأکید می‌کند دولت به‌عنوان بزرگ‌ترین کارفرمای کشور، تنها زمانی می‌تواند از ابزارهای اقتصادی خود بهره ببرد که سیستم اداری آن شایسته‌محور، خلاق و مبتنی بر ایده‌های جدید باشد؛ در حالی که اکنون ایده‌ها تکراری و دامنه مدیران محدود شده است.

هشدار درباره سقوط در شاخص‌های توسعه انسانی

این استاد دانشگاه تهران نسبت به آینده کیفیت زندگی در کشور هشدار می‌دهد و معتقد است در صورت تداوم شرایط کنونی، ایران با افت جدی در شاخص‌های توسعه انسانی مواجه خواهد شد. از نگاه او، سرمایه‌گذاری فوری در حوزه‌های غذا، مسکن، آموزش و بهداشت برای حفظ کیفیت زندگی جامعه ضروری است.

نقش مغفول شهرداری‌ها در حمایت اجتماعی

ایمانی جاجرمی با اشاره به کاهش نقش شبکه‌های حمایتی خانوادگی و افزایش خانواده‌های تک‌نفره، نقش شهرداری‌ها را بسیار مهم اما مغفول‌مانده می‌داند. به گفته او، شهرداری‌ها به دلیل شناخت محلی، می‌توانند با ایجاد فروشگاه‌های تعاونی، انجمن‌های امدادی محلی و برنامه‌های حمایتی هدفمند، به کاهش هزینه زندگی شهروندان کمک کنند.

قحطی تقاضا؛ خطری جدی برای اقتصاد ایران

او در جمع‌بندی سخنان خود تأکید می‌کند اگر دولت نتواند ابتکار عمل را در دست بگیرد، خطر «قحطی تقاضا» بسیار جدی خواهد بود. به باور او، فشارهای اقتصادی که از زمان روی کار آمدن ترامپ تشدید شده، کشور را در شرایطی شبه‌جنگی قرار داده و مواجهه با این وضعیت نیازمند بسته‌های سیاستی دقیق، اراده اجرایی و شایستگی اداری است.

ایمانی جاجرمی در پایان تأکید می‌کند دولت باید برای مردم هزینه کند، زیرا بزرگ‌ترین سرمایه هر حکومت، مردم آن هستند و بدون حفظ قدرت خرید و کیفیت زندگی جامعه، هیچ برنامه توسعه‌ای به نتیجه نخواهد رسید.