افزایش قیمت در بازار خوراکی‌ها؛ تورم بالا در حبوبات و میوه‌ها
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، جدیدترین آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در اردیبهشت ۱۴۰۴ قیمت برخی کالاهای خوراکی با رشد قابل توجهی همراه بوده است. در میان این کالاها، لوبیا چیتی با افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل، در صدر فهرست گران‌ترین اقلام خوراکی قرار گرفته و همین مسئله فشار بیشتری بر سبد معیشت خانوارهای شهری وارد کرده است.
افزایش قابل توجه قیمت‌ها در اردیبهشت
براساس گزارش مرکز آمار، متوسط قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی در اردیبهشت امسال به ۳۲۳ هزار تومان رسیده که نسبت به فروردین ۲۱.۹ درصد و نسبت به اردیبهشت سال گذشته بیش از ۲۰۱ درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین قیمت لوبیا قرمز نیز در این مدت ۸.۷ درصد رشد ماهانه و ۱۰۹.۲ درصد رشد سالانه داشته است.
قیمت لیموترش در مقایسه با فروردین ۲۶.۱ درصد افزایش یافته و انار با رشد ۲۳.۴ درصدی در رتبه دوم بیشترین تورم ماهانه قرار گرفته است. گفتنی است که لیموترش نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۶۶.۴ درصد رشد قیمتی داشته است. علت اصلی این افزایش‌ها، خارج بودن این اقلام از فصل برداشت عنوان شده است.
اختلاف معنادار بین آمار رسمی و قیمت بازار
در حالی که مرکز آمار میانگین قیمت لوبیا چیتی را ۳۲۳ هزار تومان اعلام کرده، بررسی‌های میدانی تجارت‌نیوز نشان می‌دهد که این محصول در سطح خرده‌فروشی‌های تهران با قیمت‌هایی بین ۴۱۵ تا ۵۵۵ هزار تومان به فروش رسیده است. همچنین قیمت لوبیا قرمز نیز در بازار تهران با متوسط ۳۰۰ هزار تومان عرضه شده که ۸۹ هزار تومان بیشتر از میانگین اعلامی مرکز آمار است. این تفاوت قیمتی، از تمرکز داده‌های مرکز آمار بر مناطق مختلف کشور و محدود بودن گزارش تجارت‌نیوز به تهران ناشی می‌شود.
تغییرات مدیریتی و اثر آن بر بازار حبوبات
حسین فرهادی، سخنگوی اتحادیه بنکداران مواد غذایی، درباره دلایل گرانی حبوبات گفته است که تغییرات مدیریتی و وقفه در واردات از جمله مهم‌ترین دلایل کاهش عرضه و در نتیجه افزایش قیمت برخی اقلام از جمله لوبیا چیتی به‌شمار می‌روند.
افزایش قیمت در سایر گروه‌های کالایی
در گروه نان و غلات نیز برنج ایرانی با رشد ۹.۱ درصدی بیشترین تورم ماهانه را داشته است. متوسط قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی در اردیبهشت به ۱۹۷ هزار تومان رسیده، اما در برخی مناطق تا ۲۲۰ هزار تومان نیز گزارش شده است. فروش قطره‌چکانی از سوی برخی شرکت‌ها دلیل اصلی افزایش قیمت این محصول معرفی شده است.
قیمت شیرخشک نیز نسبت به فروردین ۱۴۰۴ حدود ۸ درصد افزایش داشته و رشد سالانه آن به ۵۲.۵ درصد رسیده است. نوسان نرخ ارز، افزایش هزینه‌های واردات، کاهش عرضه و رشد قیمت شیر خام از مهم‌ترین دلایل این افزایش عنوان شده‌اند. هم‌اکنون نرخ شیر خام از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان رسیده است.
نوسانات دیگر در اردیبهشت
در اردیبهشت‌ماه قیمت قند و شکر نیز افزایش داشته است؛ به‌طوری‌که قند ۷ درصد و شکر ۷.۴ درصد گران‌تر شده‌اند. نبود مصوبه رسمی برای قیمت‌گذاری جدید، اختلال در شبکه توزیع و کاهش عرضه در بازار از جمله دلایل رشد قیمت این دو قلم خوراکی اعلام شده است. همچنین چای خارجی با رشد ۶.۵ درصد و نوشابه گازدار با افزایش ۶ درصدی نسبت به ماه قبل، در میان اقلامی قرار گرفته‌اند که همچنان در مسیر صعودی قرار دارند.
کاهش قیمت ۹ قلم خوراکی
در مقابل، ۹ محصول خوراکی در اردیبهشت کاهش قیمت داشتند. مرغ ماشینی با ۶.۱ درصد و تخم‌مرغ ماشینی با ۱۱.۳ درصد کاهش، در میان اقلام دارای تورم منفی قرار گرفته‌اند. کاهش تقاضا در فصل گرم و افت صادرات تخم‌مرغ به کشورهای همسایه از عوامل تأثیرگذار بر این روند عنوان شده‌اند.
در بین محصولات کشاورزی نیز هندوانه با ۲۵ درصد، خیار با ۱۹ درصد، سیب‌زمینی با ۱۵.۴ درصد و پیاز با ۱۵ درصد کاهش قیمت مواجه شده‌اند. کدو سبز و بادمجان نیز به‌ترتیب با کاهش ۱۰.۸ و ۹ درصدی در فهرست اقلام ارزان‌شده جای گرفته‌اند.
تحولات قیمتی در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ بار دیگر نشان داد که بازار خوراکی‌ها در کشور از ثبات کافی برخوردار نیست. رشد شدید قیمت برخی اقلام ضروری در کنار کاهش قیمت برخی محصولات دیگر، حاکی از نبود تعادل در نظام عرضه و تقاضاست. این شرایط، ضرورت بازنگری جدی در سیاست‌های تنظیم بازار و مدیریت زنجیره تأمین کالاهای اساسی را بیش از پیش برجسته می‌کند.
