بازار مسکن پس از جنگ ۱۲ روزه، بار دیگر به صدر اخبار اقتصادی بازگشته است. برخی فعالان بازار از افت ۳۰ درصدی قیمت‌ها در برخی مناطق پایتخت خبر داده‌اند، اما بررسی‌های رسمی و اظهارات نایب‌رئیس اتحادیه مشاوران املاک، این ادعا را رد می‌کند.
بررسی تازه‌ترین آگهی‌های اجاره پنت‌هاوس در مناطق یک و دو تهران نشان می‌دهد بازار اجاره واحدهای لوکس به سطحی از قیمت رسیده که حتی در مقایسه با ارزش خرید چندین ملک در سایر مناطق پایتخت، شگفت‌انگیز است. در این آگهی‌ها، برخی از پنت‌هاوس‌ها با مبالغی بیش از ۵۰ تا ۱۶۰ میلیارد تومان به‌صورت رهن کامل عرضه شده‌اند؛ رقمی که معادل خرید ده‌ها واحد مسکونی در شرق، غرب یا جنوب تهران است.
حبیب‌الله طاهرخانی، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، از امکان انصراف متقاضیان نهضت ملی مسکن خبر داد و اعلام کرد که وجوه پرداختی متقاضیان انصرافی به‌صورت فوری بازگردانده می‌شود. او تأکید کرد که هدف اصلی وزارت راه و شهرسازی، جلوگیری از خروج اقشار کم‌درآمد از این طرح ملی است.
رکود تورمی در بازار مسکن همچنان ادامه دارد و بنا به گفته کارشناسان، رشد قیمت اسمی مسکن از نرخ تورم عمومی عقب مانده است. حسن محتشم، کارشناس بازار مسکن و عضو هیأت مدیره انجمن انبوه‌سازان تهران، در گفت‌وگویی با اشاره به کاهش ارزش دلاری مسکن در پایتخت، اظهار کرد: «در سال‌های گذشته قیمت دلاری هر مترمربع واحد مسکونی در تهران بین ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ دلار بود، اما اکنون این رقم به حدود ۸۸۰ دلار رسیده است.»
میانگین قیمت مسکن در تهران طی یک ماه گذشته به محدوده ۹۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان در هر متر مربع رسیده است. این آمار را کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان تهران اعلام کرد و گفت: «در حالی که قیمت اجاره مسکن تغییری نداشته، اما بهای خرید و فروش واحدهای مسکونی طی دو ماه اخیر افزایش قابل‌توجهی داشته است.»
در روزگاری که رؤیای خانه‌دار شدن برای طبقات متوسط و پایین به آرزویی دوردست بدل شده است، بازار مسکن ایران دیگر تنها یک بازار اقتصادی نیست؛ بلکه بحرانی عمیق و ساختاری است که در تار و پود سیاست‌گذاری‌های غلط، زمین‌خواری‌های قانونی‌شده و تورم‌های بی‌پایان تنیده شده است.
دکتر محمد طبیبیان، اقتصاددان و رئیس پیشین موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی، در نخستین نشست شورای سیاستگذاری پانزدهمین همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران با اشاره به ریشه‌های تاریخی بحران مسکن در کشور گفت: دولت‌ها در طول یک قرن گذشته همواره با رویکردی نادرست به مساله مسکن نگاه کرده‌اند و تصور داشته‌اند که با خانه‌سازی مستقیم می‌توانند مشکل مردم را حل کنند
خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی تهران، با تأکید بر اینکه افت قدرت خرید مسکن یکی از عوامل اصلی کاهش جوانی جمعیت در کشور است، گفت: «تولید مسکن‌های اقتصادی با مدل‌های تأمین مالی مردم‌پایه می‌تواند بخشی از بحران فعلی را حل کند.» او در میزگرد «چشم‌انداز بازار مسکن» به بررسی وضعیت فعلی و آینده این بازار پرداخت و راهکارهایی برای خروج از رکود ارائه داد.
جنس بحران مسکن در تهران نسبت به اواخر دهه ۹۰ تغییر ماهوی پیدا کرده است؛ اگر در سال‌های میانی جهش قیمت‌ها، دغدغه اصلی زوج‌های اجاره‌نشین، پس‌انداز برای خرید «خانه‌اول» بود، امروز مسئله آن‌ها «تأمین مالی اضطراری برای پرداخت اجاره» شده است.
در حالی که بخش عمده‌ای از آورده متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در شهرهای مختلف کشور تکمیل شده، اما روند پیشرفت پروژه‌ها در بسیاری از مناطق همچنان کند ارزیابی می‌شود. کارشناسان معتقدند ادامه این وضعیت می‌تواند به تأخیر در تحویل واحدها و افزایش هزینه‌های ساخت منجر شود.
