بازار خودرو در روزهای اخیر بار دیگر شاهد نوسانات شدید قیمتی بوده است. پس از افزایش قیمت خودروهای داخلی و وارداتی، حالا نوبت به خودروهای مونتاژی رسیده تا در مسیر رشد قیمت قرار گیرند.

پراید که روزگاری نماد «ماشین طبقه متوسط» در ایران بود، امروز به رؤیایی دور از دسترس برای کارگران و حتی بسیاری از کارمندان تبدیل شده است. افزایش بی‌وقفه قیمت خودرو در مقابل رشد ناچیز دستمزدها باعث شده خرید یک خودروی ساده مانند پراید، نیازمند سال‌ها تلاش و پس‌انداز باشد.

صنعت خودروی کشور همچنان با چالش‌های جدی مواجه است و برخی مشکلات گذشته دوباره بروز کرده‌اند. عبدالله توکلی، مدیرکل سابق دفتر خودرویی وزارت صمت، با انتقاد از وضعیت تولید و شبکه فروش خودرو، تاکید کرد که بی‌عملی نهادهای مسئول به ویژه وزارت صمت، باعث ایجاد آشفتگی در این حوزه شده است.

بررسی‌های جدید از روند قیمتی خودروهای داخلی و مونتاژی نشان می‌دهد که از نیمه شهریورماه تاکنون، بهای دلاری خودروهای داخلی با وجود رشد محسوس نرخ ارز و موج تورمی اخیر در بازار خودرو، تقریباً ثابت مانده است، در حالی که خودروهای مونتاژی افزایش قیمت دلاری را تجربه کرده‌اند. این موضوع نشانگر تغییر رفتار بازار خودرو در برابر نوسانات ارزی نسبت به سال‌های گذشته است.

ایران‌خودرو با صدور بیانیه‌ای خطاب به مردم شریف ایران، توضیحاتی درخصوص ضرورت اصلاح قیمت محصولات به دلیل شرایط اقتصادی ارایه کرد.

تحلیل بازار خودرو در هفته‌های اخیر نشان می‌دهد که التهاب قیمتی در این بازار بیش از آنکه ناشی از تغییرات در شیوه ثبت‌نام خودروسازان باشد، ریشه در سیاست‌های کلان و ناکارآمدی ساختار تنظیم‌گری دارد. در شرایطی که وزارت صمت، حذف شرط سپرده بلوکه‌شده در طرح پیش‌فروش ایران‌خودرو را عامل اصلی افزایش تقاضا و شکل‌گیری موج سفته‌بازی معرفی می‌کند، بررسی‌های میدانی و داده‌های رسمی تصویر متفاوتی از واقعیت بازار ترسیم می‌کند.

طرح فروش مهرماه ۱۴۰۴ ایران خودرو با استقبال بی‌سابقه بیش از ۶ میلیون نفر مواجه شد، اما در عین حال، نحوه قیمت‌گذاری خودروها در این طرح پرسش‌های جدی درباره رعایت ضوابط قانونی را برانگیخته است. در حالی که نهادهای نظارتی پیش‌تر افزایش بیش از ۱۵ درصدی قیمت‌ها را غیرقانونی اعلام کرده بودند، ایران خودرو در طرح جدید خود نرخ‌هایی را مبنا قرار داده که حدود ۲۵ تا ۲۸ درصد نسبت به دوره قبل افزایش یافته‌اند.

بررسی‌های میدانی از بازار خودرو نشان می‌دهد که قیمت کوییک، به عنوان یکی از اقتصادی‌ترین محصولات سایپا، طی یک ماه گذشته رشد چشمگیری را تجربه کرده است. فعال شدن «مکانیسم ماشه» در سیاست خارجی و افزایش نرخ دلار از مهم‌ترین عوامل جهش قیمتی این خودرو در بازه زمانی ۱۴ شهریور تا ۱۴ مهر ۱۴۰۳ بوده است.

وزارت صنعت، معدن و تجارت روز گذشته فهرست نهایی خودروهای مجاز برای واردات توسط ایرانیان مقیم خارج از کشور را منتشر کرد. این اقدام در راستای اجرای آیین‌نامه واردات خودروهای سواری در سال ۱۴۰۴ صورت گرفته و به نظر می‌رسد سامانه ثبت‌سفارش برای متقاضیان خارج‌نشین به زودی فعال خواهد شد.

بازار خودروی ایران در نقطه‌ای حساس قرار گرفته است؛ جایی که نوسانات نرخ ارز، محدودیت‌های وارداتی و کاهش قدرت خرید مردم به‌صورت هم‌زمان مسیر این صنعت را دشوار کرده‌اند. جهش‌های مقطعی دلار باعث افزایش انتظارات تورمی در بازار شده، اما کارشناسان می‌گویند اثر واقعی نرخ ارز بر قیمت خودرو هنوز به‌طور کامل نمایان نشده است.