پشت‌بام فروشی؛ پدیده‌ای جدید در سایه بحران مسکن
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، آگهی‌هایی با عنوان فروش پشت‌بام ساخته‌شده در پلتفرم‌های خرید و فروش مسکن این روزها در حال افزایش است. یکی از آگهی‌هایی که اخیراً توجه کاربران را به خود جلب کرده، مربوط به فروش یک پشت‌بام ۵۸ متری در منطقه کیان‌شهر تهران است؛ آن هم با قیمتی نزدیک به ۲ میلیارد و ۴۲۵ میلیون تومان. یعنی متری حدود ۴۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان! این عدد، تقریباً معادل قیمت یک واحد آپارتمان نوساز در برخی مناطق متوسط پایتخت است.
پشت‌بام‌نشینی در سایه جهش قیمت مسکن
افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن در تهران باعث شده اقشار کم‌درآمد و حتی بسیاری از جوانانی که در فکر خرید خانه هستند، به گزینه‌هایی چون خرید یا اجاره پشت‌بام روی بیاورند. مشاوران املاک در مناطق جنوبی پایتخت تأکید دارند اغلب این افراد صرفاً به‌دنبال داشتن سقفی روی سر خود هستند و حاضرند به‌جای واحد رسمی، در بخش مشاع ساختمان زندگی کنند؛ حتی اگر این بخش قانونی نباشد.
آگهی‌های عجیب با پیشنهاد مبادله خودرو با پشت‌بام
نکته قابل‌توجه اینکه بسیاری از فروشندگان این پشت‌بام‌ها حاضرند ملک خود را با خودرو معاوضه کنند. در برخی آگهی‌ها اشاره شده که مالک، پشت‌بام قابل‌سکونت خود را در ازای دریافت یک خودروی مدل پایین واگذار می‌کند. این روند به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار مانند شوش، خاک‌سفید و مولوی رایج شده و پشت‌بام‌هایی که بعضاً بدون انشعاب یا با امکانات ابتدایی ساخته شده‌اند، به‌عنوان گزینه‌هایی برای سکونت تبلیغ می‌شوند.
پشت‌بام‌نشینی در بالاشهر؛ نامش فرق می‌کند
این پدیده در مناطق شمالی تهران با ظاهری لوکس و متفاوت دیده می‌شود. در همین مناطق، پشت‌بام‌ها با عنوان پنت‌هاوس یا روف‌گاردن به فروش می‌رسند. در یکی از آگهی‌ها، پنت‌هاوسی در جردن با قیمت ۵۴ میلیارد تومان عرضه شده است؛ یعنی متری بیش از ۱۸۰ میلیون تومان. این در حالی است که در پایین‌شهر، پشت‌بام‌نشینی بیشتر به سکونت اجباری در فضاهای بدون مجوز قانونی شباهت دارد.
آغاز این پدیده از چه زمانی بود؟
فروش یا اجاره پشت‌بام‌ها موضوع تازه‌ای نیست. در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ نیز گزارش‌هایی از اجاره غیرقانونی این فضاها منتشر شده بود. شهردار وقت منطقه ۲۲ تأیید کرده بود که در مناطق کم‌برخوردار، برخی مالکان اقدام به اجاره پشت‌بام به افراد کم‌درآمد می‌کنند. اما در سال‌های اخیر با جهش قیمت‌ها، این پدیده گسترده‌تر و عیان‌تر شده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند؛ آگهی‌های ساختگی، عامل التهاب بازار مسکن
مجید گودرزی، کارشناس مسکن، با انتقاد از روند انتشار این آگهی‌ها می‌گوید بسیاری از آگهی‌های منتشرشده در پلتفرم‌های فروش مسکن، واقعی نیستند و با هدف ایجاد تقاضای کاذب و افزایش قیمت‌ها منتشر می‌شوند. به‌گفته او، قیمت‌هایی که در این آگهی‌ها دیده می‌شود، اغلب وجود خارجی ندارند و نتیجه مستقیم نبود نظارت و رهاشدگی بازار هستند.
بلاتکلیفی یک میلیون متقاضی مسکن در سایه گرانی مصالح
بحران زمین و زیرساخت؛ چالش‌های اصلی بازار مسکن ایران
دولت چرا ورود نمی‌کند؟
گودرزی با اشاره به آمارهایی از سال ۱۴۰۰ می‌گوید برای هر معامله واقعی در منطقه یک تهران، بیش از ۱۰۰ آگهی با هدف افزایش قیمت منتشر می‌شود. به‌اعتقاد او، اگر دولت به موضوع شناسنامه‌دار کردن آگهی‌ها و نظارت بر آن‌ها ورود می‌کرد، امروز شاهد شکل‌گیری پدیده‌هایی مانند پشت‌بام‌نشینی نبودیم.
سکونت غیررسمی؛ بدون سند و پشتوانه حقوقی
بخش نگران‌کننده ماجرا این است که معاملات پشت‌بام نه‌تنها قانونی نیست، بلکه هیچ سند رسمی و مالکیت معتبری هم ندارد. در نتیجه، خریدار در صورت بروز مشکل نمی‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده یا حقوق خود را مطالبه کند. به‌گفته گودرزی، بسیاری از این واحدها صرفاً قولنامه‌ای معامله می‌شوند و از منظر قانونی، فاقد اعتبار هستند.
پیشنهاد کارشناسان برای مهار بحران
گودرزی تأکید می‌کند راه‌حل اصلی، افزایش عرضه واقعی زمین و ساخت مسکن در قالب طرح‌هایی مانند نهضت ملی مسکن است. او همچنین پیشنهاد می‌دهد قیمت‌گذاری منطقه‌ای و ممنوعیت آگهی‌های فاقد سند رسمی در پلتفرم‌های مسکن، به‌عنوان سیاست‌های فوری مورد توجه دولت قرار گیرد.
پشت‌بام‌نشینی؛ بازتاب شکاف طبقاتی در تهران
پدیده پشت‌بام‌نشینی را شاید بتوان یکی از نشانه‌های بارز افزایش فاصله طبقاتی در پایتخت دانست. درحالی‌که طبقات برخوردار، پشت‌بام را به پنت‌هاوس‌های لاکچری تبدیل کرده‌اند، طبقات پایین جامعه برای داشتن سرپناه، ناچارند به فضاهای غیرقانونی، ناایمن و فاقد سند رسمی پناه ببرند. در نهایت، آنچه امروز با عنوان آگهی فروش پشت‌بام دیده می‌شود، نتیجه مستقیم یک سیاستگذاری ناتمام در حوزه مسکن است. اگر بازار همچنان به‌حال خود رها شود، نه‌تنها شاهد افزایش آگهی‌های غیرواقعی و قیمت‌سازی خواهیم بود، بلکه ممکن است شکل‌گیری سکونتگاه‌های غیررسمی بر بام خانه‌ها به بحرانی امنیتی، اجتماعی و اقتصادی در شهرهای بزرگ کشور تبدیل شود.
