در حالی که بازار مسکن تهران طی ماه‌های گذشته در رکود قرار داشت، مشاهدات میدانی نشان می‌دهد در هفته‌های اخیر حجم معاملات در مناطق شرقی پایتخت افزایش یافته است. مشاوران املاک از رشد قابل‌توجه قیمت‌ها در برخی مناطق خبر می‌دهند و می‌گویند بازار در شرایطی قرار گرفته که کنترل آن عملاً از دست خریداران خارج شده است.

بازار مسکن ایران در نیمه دوم سال ۱۴۰۴ همچنان در شرایط رکودی قرار دارد و نشانه‌ای از رونق در آن دیده نمی‌شود؛ در حالی‌که بازارهای موازی از جمله طلا، سکه و ارز طی شش ماه گذشته رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده‌اند.

فرشید پورحاجت، کارشناس و فعال حوزه مسکن، در همایش چشم‌انداز بازار مسکن که در محل اتاق تهران برگزار شد، آینده این بازار را تا پایان سال ۱۴۰۴ در سه سناریوی متفاوت ترسیم کرد. او با اشاره به ارتباط مستقیم تحولات بخش مسکن با وضعیت تورم و شرایط اقتصادی و سیاسی کشور گفت، مسیر بازار در ماه‌های آینده به میزان کنترل تورم و تصمیمات دولت در حوزه سیاست‌گذاری بستگی دارد.

نسبت وام به ارزش (LTV) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مالی در بازار مسکن است که میزان پوشش قیمت ملک از طریق تسهیلات بانکی را نشان می‌دهد. هرچه این نسبت بالاتر باشد، سهم پرداخت نقدی خریدار کاهش یافته و امکان خانه‌دار شدن، به‌ویژه برای خانه‌اولی‌ها، افزایش می‌یابد.

ساکنان شهر جدید پردیس از مجموعه‌ای از مشکلات زیرساختی، خدماتی و عمرانی در این شهر گلایه دارند. به گفته یکی از ساکنان، بخش قابل‌توجهی از واحدهای مسکونی پردیس هنوز فاقد سند تک‌برگ هستند و تنها دفترچه‌های پنج‌برگی قدیمی دارند؛ موضوعی که روند نقل‌وانتقال ملک را برای مالکان دشوار کرده است.

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی از وضعیت دارایی‌های ملکی شبکه بانکی کشور نشان می‌دهد بانک‌ها مالک بیش از ۲۳ هزار و ۹۰۰ ملک با ارزشی بالغ بر یک‌هزار هزار میلیارد تومان هستند. بر اساس این گزارش، شبکه بانکی ایران دارای ۱۱ هزار و ۳۴۱ شعبه و ستاد بوده و تعداد سایر املاک نیز به ۱۲ هزار و ۵۶۲ واحد رسیده است. این آمار در حالی منتشر شده که سال‌هاست بانک‌ها به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در قیمت‌سازی بازار مسکن شناخته می‌شوند.

آمارهای غیررسمی حاکی از آن است که اجاره‌بهای مسکن در کلان‌شهرهای کشور طی ۱۰ سال اخیر بین ۴۰ تا ۶۰ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که بازار مسکن به ویژه در بخش تقاضا در رکودی نسبی قرار دارد، اما نرخ اجاره همچنان روند صعودی خود را حفظ کرده و از مصوبه‌های کنترلی دولت تبعیت نمی‌کند.

بازار مسکن در مهرماه ۱۴۰۴ همچنان در وضعیت رکود تورمی قرار دارد؛ وضعیتی که در آن نه قیمت‌ها کاهش یافته و نه معاملات رونق گرفته است. بررسی میدانی از بنگاه‌های معاملات ملکی نشان می‌دهد علی‌رغم ادعای برخی منابع درباره افت قیمت مسکن، در عمل هیچ معامله‌ای با نرخ پایین‌تر ثبت نشده و بازار در رکودی عمیق فرو رفته است.

سهم هزینه مسکن در سبد معیشت خانوارهای شهری برای سومین سال پیاپی رکورد جدیدی را ثبت کرد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد مستاجران در سال 1403 به‌طور میانگین 44 درصد از کل هزینه‌های زندگی خود را صرف تامین مسکن کرده‌اند. این رقم در استان تهران به حدود 60 درصد رسیده و در بسیاری از استان‌های دارای کلان‌شهر، میانگین آن به 45 درصد نزدیک است.

منصور غیبی کارشناس بازار مسکن با تأکید بر لزوم هماهنگی میان نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه مسکن گفت: بازار مسکن به عنوان بخشی از اقتصاد کلان کشور نیازمند آرامش و مداخلات مؤثر از سوی نهادهای مسئول است. به گفته او، تا زمانی که این مداخلات به‌صورت منسجم و هدفمند انجام نشود، وضعیت نابسامان فعلی ادامه خواهد داشت و بازار درگیر تصمیمات سلیقه‌ای باقی می‌ماند.