بازار مسکن ایران؛ تهاتر به‌جای پول نقد، رکود به‌جای رونق
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در سال‌های اخیر، تهاتر ملک به یکی از روش‌های جایگزین معاملات نقدی در بازار مسکن ایران تبدیل شده است. در سال ۱۴۰۴ حدود ۱۵ درصد از معاملات ملکی در کلان‌شهرهای کشور از طریق تهاتر انجام شده است. این آمار، نشان‌دهنده افزایش تمایل مالکان و سازندگان به مبادله ملک به‌جای پرداخت نقدی است؛ امری که می‌تواند نشانه‌ای از کاهش جریان نقدینگی در بازار مسکن ایران باشد.
تهاتر چیست و چگونه عمل می‌کند؟
تهاتر به معنای معاوضه ملک یا خدمات به جای پول نقد است. در این روش، به‌جای پرداخت وجه نقد، یکی از طرفین معامله، ملک خود را با ملک یا خدمات طرف دیگر مبادله می‌کند. تهاتر می‌تواند شامل مواردی مانند معاوضه آپارتمان نوساز با ملک کلنگی، زمین با واحد تجاری، یا حتی مصالح ساختمانی باشد.
دلایل گسترش تهاتر در بازار مسکن
در شرایط اقتصادی ناپایدار و با وجود کمبود نقدینگی در بازار مسکن، بسیاری از خریداران و فروشندگان توانایی انجام معاملات نقدی را ندارند. در این میان، تهاتر به عنوان ابزاری برای تسهیل معاملات وارد میدان شده است. از جمله مزایای تهاتر می‌توان به کاهش نیاز به نقدینگی، تسریع فرآیند خرید و فروش، و کاهش هزینه‌های واسطه‌گری اشاره کرد.
تحلیل کارشناسی: تهاتر نشانه‌ای از رکود است
منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن اظهار کرد: «تهاتر ملک بیشتر نشانه‌ای از رکود معاملات مسکن و نبود گردش مالی مناسب است تا راهکاری برای رونق بازار.» وی افزود که بیشتر افراد به دلیل نقدشوندگی پایین املاک خود، به سراغ تهاتر می‌روند.
انواع تهاتر در بازار مسکن ایران
-
تهاتر محافظه‌کارانه: مالکان املاک فرسوده ملک خود را با واحدهای نوساز معاوضه می‌کنند. این روش، که در گذشته نیز مرسوم بوده، برای کسانی که ریسک‌پذیری پایینی دارند، گزینه‌ای مناسب است.
-
تهاتر پرریسک: برخی افراد، املاک تجاری یا باغات خود را که در دوره رونق خریده‌اند، به قیمت بالاتر با ملک در مناطق شهری معاوضه می‌کنند. این دسته از معاملات ریسک بالایی دارد و ممکن است خریدار جدید را با مشکلات حقوقی و اقتصادی مواجه کند.
تهاتر چه تاثیری بر قیمت مسکن دارد؟
بر خلاف تصور عمومی، تهاتر تأثیر مستقیمی بر قیمت مسکن ندارد. به گفته غیبی، این روش با پیچیدگی‌های حقوقی، ارزش‌گذاری دشوار و زمان‌بر بودن مذاکرات همراه است. از این‌رو، نمی‌توان آن را عاملی برای افزایش یا کاهش قیمت ملک دانست. تهاتر بیشتر نشانه‌ای از ایستایی بازار و کاهش قدرت خرید مردم است.
ریسک‌های پنهان در تهاتر ملک
اگرچه تهاتر در برخی موارد کم‌ریسک است (مثلاً معاوضه ملک کلنگی با نوساز)، اما در دیگر موارد مانند تهاتر املاک تجاری با نقدشوندگی پایین، ریسک بالایی برای خریدار دارد. هزینه‌های نگهداری بالا، نبود مشتری، و احتمال کاهش ارزش سرمایه‌گذاری از جمله مخاطرات آن است.
تهاتر و وام بانکی؛ استفاده ابزاری و پیامدهای آن
برخی افراد برای دریافت تسهیلات بانکی، از تهاتر استفاده می‌کنند. آن‌ها ملک تهاتری را به رهن بانک گذاشته و وام می‌گیرند. اما در مواردی، این املاک در مزایده‌ها بدون مشتری می‌مانند و هزینه آن به بیت‌المال تحمیل می‌شود. این موضوع می‌تواند یکی از تبعات منفی استفاده نادرست از تهاتر در اقتصاد باشد.
تهاتر ملک در بازار مسکن ایران، در عین حال که راهکاری برای عبور از بحران نقدینگی به‌شمار می‌آید، نشانه‌ای از رکود و اختلال در جریان طبیعی معاملات نیز هست. این روش باید با دقت، شفافیت حقوقی و بهره‌گیری از مشاوره تخصصی اجرا شود تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری گردد. در نهایت، تهاتر نمی‌تواند جایگزین سیستم سالم مالی در بازار مسکن باشد، بلکه تنها پاسخی موقت به مشکلات ساختاری آن است.
