خروج مهاجران افغان چه اثری بر قیمت مسکن دارد؟
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، با شدت گرفتن روند اخراج و بازگشت اتباع افغانستانی از ایران، گمانه‌هایی در خصوص کاهش قیمت اجاره و مسکن در برخی مناطق شهر تهران مطرح شده است. اما کارشناسان حوزه مسکن معتقدند این اثر، صرفاً محدود به برخی بافت‌های فرسوده و مناطق مهاجرپذیر خواهد بود و نباید آن را به کل بازار تعمیم داد.
کاهش جمعیت مهاجر؛ اثر موقتی در بافت‌های خاص شهری
بر اساس گزارش‌ها، طی شش ماه گذشته بیش از ۷۷۰ هزار نفر از افغان‌های فاقد مدارک قانونی از ایران بازگشته‌اند؛ رقمی که از نگاه نهادهای بین‌المللی بی‌سابقه توصیف شده است. بخش عمده این مهاجران در مناطق جنوبی و مرکزی تهران، به‌ویژه مناطق ۱۲ تا ۲۰ سکونت داشته‌اند؛ مناطقی که اغلب دارای بافت فرسوده، خانه‌های کلنگی و املاک کم‌متقاضی از سوی شهروندان ایرانی هستند.
کارشناسان می‌گویند در این مناطق، احتمال کاهش تقاضای اجاره در کوتاه‌مدت وجود دارد، اما این تغییر نمی‌تواند به کاهش فراگیر قیمت مسکن یا اجاره در سطح تهران یا سایر کلان‌شهرها منجر شود. از سوی دیگر، برخی تحلیل‌ها نشان می‌دهد این تغییر ممکن است فرصتی برای بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده فراهم آورد.
خروج نیروی کار افغان و تأثیر آن بر صنعت ساخت‌وساز
یکی از پیامدهای مهم خروج گسترده اتباع افغان، کاهش ناگهانی نیروی کار در صنعت ساخت‌وساز است. طبق برآوردهای غیررسمی، ۶۰ تا ۷۰ درصد کارگران پروژه‌های ساختمانی در ایران را اتباع افغانستانی تشکیل می‌دهند. حذف این نیروها می‌تواند موجب افزایش هزینه دستمزد نیروی ایرانی و در نتیجه بالا رفتن قیمت تمام‌شده ساخت مسکن شود.
کارشناسان هشدار می‌دهند که در پروژه‌های بزرگی مانند نهضت ملی مسکن، خلأ نیروی انسانی می‌تواند به تاخیر در اجرای پروژه‌ها و افزایش هزینه نهایی برای خریداران منجر شود. کاهش نیروی کار ماهر در شرایطی رخ داده که ساخت‌وساز با چالش‌های متعددی از جمله تورم مصالح، تأمین مالی و رکود بازار مواجه است.
افشای ۵۶شرکت صوری اتباع خارجی با گردش مالی ۴۳۳هزار میلیارد تومان
کارشناس مسکن: انتظار کاهش عمومی قیمت مسکن نداشته باشید
منصور غیبی، کارشناس حوزه مسکن، در واکنش به برخی تحلیل‌های رسانه‌ای مبنی بر کاهش قیمت مسکن در پی خروج مهاجران، تأکید کرد که این تحلیل‌ها فاقد پشتوانه آماری هستند. به گفته او، کاهش اجاره یا قیمت ملک در برخی محله‌های خاص مهاجرنشین قابل انتظار است، اما تأثیر آن در سطح کلی بازار بسیار محدود خواهد بود.
غیبی همچنین هشدار داد که انتشار گسترده آمارهای غیررسمی با هدف القای کاهش قیمت مسکن، می‌تواند جنبه روانی و کنترل انتظارات عمومی داشته باشد، نه اینکه بازتاب‌دهنده واقعیت‌های بازار باشد. وی خواستار آن شد که دولت پیش از اجرای سیاست‌های مهاجرتی، پیامدهای اقتصادی آن را به‌دقت بررسی و مدیریت می‌کرد.
آینده مبهم بازار مسکن در سایه تحولات مهاجرتی
با توجه به داده‌های فعلی و تحلیل کارشناسان، تأثیر خروج اتباع افغان از ایران بر بازار مسکن بیشتر در سطح محله‌ای و کوتاه‌مدت ارزیابی می‌شود. هرچند در مناطقی مانند مناطق جنوبی تهران ممکن است افت مقطعی در نرخ اجاره مشاهده شود، اما در سطح کلان، نه تنها کاهش پایدار قیمت بعید است، بلکه احتمال افزایش هزینه ساخت‌وساز نیز وجود دارد.
این موضوع نشان می‌دهد که تحولات جمعیتی و مهاجرتی تنها یک بخش از پازل پیچیده بازار مسکن هستند و برای کنترل قیمت‌ها، نیاز به اصلاحات ساختاری، سیاست‌گذاری‌های پیش‌نگر و مداخلات هوشمندانه‌تر از سوی دولت وجود دارد.
