سلطان تعرفه، ایران است نه ترامپ
به گزارش پایگاه خبری سرمایه و بورس، در سال‌های اخیر، تعرفه واردات خودرو به‌جای حمایت از تولید داخلی، به یکی از عوامل انحصار در بازار، افت کیفیت خودروهای عرضه‌شده و فشار مضاعف بر مصرف‌کننده تبدیل شده است. این تعرفه‌ها نه‌تنها موجب گرانی خودروهای وارداتی شده‌اند، بلکه باعث کاهش انگیزه رقابت در صنعت خودروسازی کشور نیز شده‌اند.
پیچیدگی‌های تعرفه واردات خودرو
با وجود اصلاحیه جدید دولت درباره حقوق ورودی کالاها، تعرفه واردات خودرو بدون تغییر باقی مانده و همچنان ۱۰۰ درصد است. این در حالی است که افزایش نرخ ارز محاسباتی از ۲۸,۵۰۰ به بیش از ۶۸,۰۰۰ تومان، نگرانی‌ها در خصوص افزایش دوباره قیمت خودروهای وارداتی را تشدید کرده است.
اگرچه گمرک ایران به‌دنبال بخشنامه سازمان توسعه تجارت، اجرای تعرفه ۱۰۰ درصدی را موقتاً متوقف کرده، اما این تعلیق مشروط به تعیین تکلیف در آیین‌نامه اجرایی باقی مانده و همچنان ابهام در فرآیند تصمیم‌گیری دولت دیده می‌شود.
آشفتگی در سیاست‌گذاری تعرفه‌ای
بخشنامه‌هایی که ظرف چند روز صادر و اصلاح می‌شوند، نشان‌دهنده نبود هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی است. با وجود تأکید قانون بودجه سال ۱۴۰۴ بر تعرفه ۱۰۰ درصدی، گمرک طبق بخشنامه‌های متناقض، گاهی آن را اجرا کرده و گاهی نیز آن را متوقف می‌کند؛ در حالی که برای اصلاح چنین قانونی، نیاز به ارائه لایحه از سوی دولت به مجلس وجود دارد، نه صرفاً ابلاغ یک بخشنامه اداری.
اثرات تعرفه بالا بر قیمت خودرو
تعرفه واردات خودرو در ایران شامل مؤلفه‌هایی چون حقوق ورودی، سود بازرگانی، مالیات بر ارزش افزوده، عوارض هلال احمر و مالیات شماره‌گذاری است. مجموع این هزینه‌ها باعث می‌شود قیمت نهایی خودروهای وارداتی، بیش از دو برابر قیمت جهانی باشد. در نتیجه، خودروهای وارداتی از دسترس اقشار متوسط و ضعیف خارج شده‌اند و بازار نیز با تورم قیمتی روبرو شده است.
وعده‌های تکراری بدون تحقق
وعده واردات گسترده خودرو، از جمله طرح واردات ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۱۴۰۱ و طرح واردات خودروهای اقتصادی زیر ۱۰ هزار دلار، هیچ‌کدام محقق نشدند. مشکلاتی چون مقاومت ذی‌نفعان، نبود بستر رسمی انتقال پول و تعرفه‌های بالا، این طرح‌ها را به بن‌بست رسانده‌اند.
ذی‌نفعان واقعی تعرفه بالا
خودروسازان داخلی از بزرگ‌ترین منتفعان تعرفه‌های بالا هستند. نبود رقابت باعث شده تا این شرکت‌ها بدون ارتقاء کیفیت یا کاهش قیمت، محصولات خود را عرضه کنند. از سوی دیگر، واسطه‌ها و دلالان خودرو نیز از شکاف قیمتی کارخانه تا بازار سود هنگفتی می‌برند. حتی دولت نیز به‌دلیل دریافت درآمدهای گمرکی، در زمره ذی‌نفعان این سیاست قرار می‌گیرد.
نیمی از واردات جوجه مرغ مادر، خروس از آب درآمد!
آغاز زودهنگام قطع برق، تولید کلینکر را کاهش داد
تأثیر تعرفه بر کیفیت و رضایت عمومی
تعرفه بالا نه‌تنها قیمت خودرو را افزایش می‌دهد، بلکه کیفیت و تنوع خودروها را نیز کاهش می‌دهد. در غیاب رقابت خارجی، خودروسازان داخلی به بهبود محصولات خود نیازی نمی‌بینند و مصرف‌کننده ایرانی مجبور به خرید خودروهایی با تکنولوژی قدیمی، ایمنی پایین و مصرف بالا می‌شود.
راهکار خروج از بحران خودرو
اگرچه واردات به‌تنهایی راه نجات صنعت خودرو نیست، اما می‌تواند مکملی برای اصلاح ساختار تولید داخلی باشد. کاهش پایدار تعرفه‌ها، شفاف‌سازی روند واردات، حذف انحصار و خصوصی‌سازی واقعی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به بهبود بازار خودرو کمک کنند.
تا زمانی که این اصلاحات به‌صورت عملی و جدی دنبال نشوند، بازار خودرو در ایران همچنان گرفتار تعرفه‌های سنگین، وعده‌های بی‌سرانجام و نارضایتی عمومی خواهد ماند.
