مسکن به یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی در کشور تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که افزایش مداوم قیمت خرید و اجاره، فشار سنگینی را بر دوش خانوارها به‌ویژه مستأجران تحمیل کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار مسکن در نیمه دوم سال 1404 تحت تاثیر سه عامل اصلی قرار دارد: تورم تولید ساختمان، سرنوشت تحریم‌ها و وضعیت آتش‌بس اخیر. بر این اساس، سه سناریوی متفاوت برای آینده قیمت مسکن و روند سرمایه‌گذاری ساختمانی قابل ترسیم است؛ توافق، پیچیده‌تر شدن تحریم‌ها و خاتمه کامل جنگ.

کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران درباره اثرات فعال شدن احتمالی مکانیسم ماشه بر بازار مسکن گفت: بازار ملک برخلاف بازارهای موازی همچون ارز و طلا، تاثیر مستقیمی از تحولات سیاسی و بازگشت احتمالی تحریم‌ها نمی‌پذیرد. او تاکید کرد: «مسکن کالایی داخلی است و به دلیل نبود توان کافی در متقاضیان مصرفی، در حال حاضر در شرایط رکود قرار دارد.»

عضو کارگروه راهبری پروژه‌های نهضت ملی انجمن انبوه‌سازان استان تهران، اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن را با چالش‌های جدی مواجه دانست و تاکید کرد که گرانی مصالح، کمبود منابع و شاخص‌های غیرواقعی باعث توقف بسیاری از پروژه‌ها شده است.

تازه‌ترین آمار مرکز آمار ایران نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن در مردادماه ۱۴۰۴ به ۳۴.۶ درصد رسیده است. این رقم کمترین میزان رشد اجاره‌بها نسبت به ماه مشابه سال قبل از مهرماه ۱۴۰۰ تاکنون محسوب می‌شود

بررسی داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد تورم مسکن در مردادماه ۱۴۰۴ روندی افزایشی داشته و به ۲.۴ درصد رسیده است. این در حالی است که تورم مسکن در تیرماه کاهش یافته بود و بازار معاملات نیز در پایین‌ترین سطح چند سال اخیر قرار داشت.

همزمان با بی‌خبری از نتایج مذاکرات ایران و اروپا در ژنو و گمانه‌زنی‌ها درباره بی‌نتیجه بودن این گفت‌وگوها، احتمال فعال‌شدن مکانیسم ماشه در روزهای آینده افزایش یافته است. کارشناسان معتقدند این رخداد بیش از آنکه اثری مستقیم بر بازار مسکن داشته باشد، رکود این بخش را در سایه فشارهای اقتصادی و تحریم‌های جدید عمیق‌تر خواهد کرد.

بازار مسکن دانمارک با وجود افزایش قیمت‌ها در سال‌های اخیر، همچنان یکی از بهترین گزینه‌ها برای خرید خانه در اروپا محسوب می‌شود. سیاست‌های حمایتی دولت، وام‌های بانکی با نرخ بهره پایین و وجود واحدهای مسکونی یارانه‌ای باعث شده خانوارهای دانمارکی توان بیشتری برای خرید مسکن داشته باشند

راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان تحولی مهم در شفافیت بازار مسکن و تسهیل دریافت تسهیلات بانکی ایجاد کرده است. کارشناسان می‌گویند این سامانه نه‌تنها به خریداران و فروشندگان اطلاعات دقیق‌تری ارائه می‌دهد

پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل، گمانه‌زنی‌هایی درباره کاهش قیمت مسکن در سطح شهر تهران شکل گرفت و برخی مشاوران املاک از ریزش تا ۳۰ درصد خبر دادند. با این حال، داوود بیگی‌نژاد، نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، معتقد است کاهش قیمت مسکن در تهران واقعیت ندارد و بازار صرفاً راکد شده است.