تازه‌ترین گزارش مرکز آمار از رشد قابل‌توجه شاخص نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی در تهران طی بهار ۱۴۰۴ حکایت دارد؛ رشدی که فشار هزینه‌ای سنگینی بر دوش سازندگان گذاشته و بسیاری از پروژه‌های ساختمانی را زیان‌ده یا حتی متوقف کرده است. فرشید پورحاجت، دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن، تأکید می‌کند بازار مسکن درگیر رکود تورمی عمیق شده و کاهش معاملات، در کنار افزایش هزینه‌های ساخت، آینده این بازار را مبهم کرده است.
بازار ساخت‌وساز ایران در حالی وارد نیمه دوم سال ۱۴۰۴ شده که سازندگان با رکود معاملات، افزایش هزینه‌ها و دشواری تأمین مالی روبه‌رو هستند. با این حال، در دل این رکود، الگوی جدیدی از تقاضا در حال شکل‌گیری است؛ تغییری که بنا بر تحلیل فعالان صنعت ساختمان، می‌تواند مسیر آینده این بازار را تغییر دهد و مدل‌های تازه‌ای از سرمایه‌گذاری را به‌صرفه‌تر کند.
بازار مسکن ایران طی سال‌های اخیر با ترکیبی از تورم سنگین و رکود عمیق مواجه شده و آثار این وضعیت در تابستان ۱۴۰۴ آشکارتر از گذشته دیده می‌شود. شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی در تهران به ۱۷۳.۰ رسیده که نسبت به فصل قبل ۶.۳ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۳.۶ درصد رشد داشته است. این ارقام نشان می‌دهد ساخت‌وساز در پایتخت با افزایش قابل توجه هزینه‌ها روبه‌رو است و مسیر بازگشت به رونق همچنان دور از دسترس قرار دارد.
مرکز آمار ایران تازه‌ترین داده‌های اقتصادی مربوط به بخش ساخت‌وساز در سال ۱۴۰۴ را منتشر کرد؛ داده‌هایی که از افزایش شدید هزینه‌های ساخت و کاهش محسوس صدور پروانه‌های ساختمانی حکایت دارد. بر اساس این گزارش، قیمت نهاده‌های ساختمانی در بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان ۱۴۰۳ حدود ۳۷ درصد رشد کرده و در مقابل، صدور پروانه‌های ساختمانی ۲۲ درصد افت داشته است؛ ترکیبی که می‌تواند نشان‌دهنده تداوم رکود ساختمانی باشد.
تورم تولید ساخت‌وساز در بهار امسال حدود ۴۵ درصد بوده، در حالی که تورم قیمت فروش مسکن در سطح ۱۸ درصد قرار گرفته است. این فاصله فزاینده میان هزینه ساخت و قیمت فروش، سودآوری پروژه‌های ساختمانی را به شدت کاهش داده و در برخی ماه‌ها عایدی این فعالیت در تهران با سود سپرده بانکی برابر شده است.
بحران آب در تهران بار دیگر به صدر اخبار بازگشته و این بار با طرحی جنجالی از سوی وزارت نیرو همراه شده است. طرح «ساخت و ساز صفر در تهران» که به تازگی مطرح شده، به دنبال توقف ساخت‌وسازهای جدید در پایتخت برای مدت دو سال است؛ موضوعی که واکنش‌های متفاوتی از جمله تشبیه انتقادی مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران را نیز به همراه داشت.
با خروج گسترده کارگران افغانستانی از بازار کار ایران، زنگ هشدار کمبود نیروی کار در پروژه‌های ساختمانی به صدا درآمده است. فعالان حوزه ساخت‌وساز هشدار می‌دهند در صورت عدم جایگزینی به‌موقع این نیروها، هزینه تمام‌شده ساخت‌وساز افزایش خواهد یافت و در نهایت، فشار مضاعفی بر قیمت نهایی مسکن وارد می‌شود.
نایب رئیس دوم کمیسیون ویژه جهش و رونق تولید مجلس، خواستار اصلاح فوری تصمیم بانک مرکزی مبنی بر کاهش مبلغ وام ساخت مسکن شد. وی این تصمیم را در شرایط تورمی کنونی، ضربه‌ای سنگین به بخش ساخت و ساز، تولید مسکن و خانه‌دار شدن جوانان دانست.
