تازهترین اظهارات خشایار باقرپور، رئیس اتحادیه تعاونیهای عمرانی تهران درباره گزارش دیوان محاسبات نشان میدهد که ترک فعل گسترده بانکها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن، این طرح را در مسیر شکست کامل قرار داده است. وی تاکید کرد که همزمان با آغاز اجرای قانون جهش تولید مسکن و استقرار دولت سیزدهم، مهمترین رکن این قانون یعنی پرداخت وام ساخت، از سوی بانکها بهویژه بانکهای غیردولتی جدی گرفته نشد.
بازار مسکن در آستانه عید ۱۴۰۵ همچنان در رکود نسبی به سر میبرد و کارشناسان پیشبینی میکنند رونق معمول شب عید امسال نیز بعید است اتفاق بیفتد. قیمتها نتوانستهاند همپای تورم حرکت کنند و ساختوساز نیز کاهش یافته است.
بازار تأمین مالی مسکن در ایران امروز بیش از هر زمان دیگری دچار دوگانگی و نابرابری در دسترسی به وامهاست؛ وضعیتی که خانهاولیها و سازندگان واقعی را از منابع بانکی دور کرده، اما بسیاری از اعتبارات ویژه به «افراد خاص»، «پروژههای دولتی» و حتی «شرکتهای زیرمجموعه شبکه بانکی» میرسد.
محله آرژانتین در منطقه ۶ شهرداری تهران یکی از مهمترین قطبهای اداری–تجاری پایتخت است که به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب، دسترسیهای متعدد و حضور مراکز اقتصادی بزرگ، به «والاستریت تهران» شهرت یافته است. این محله در بخش جنوبی گاندی و نزدیک پارک ساعی قرار دارد و از شمال به بزرگراه شهید قاسم سلیمانی، از جنوب به خیابان شهید بهشتی، از شرق به بزرگراه مدرس و از غرب به خیابان ولیعصر محدود میشود. آرژانتین همچنین با محلههای سنایی، نیلوفر، عباسآباد، یوسفآباد و بهجتآباد هممرز است.
بیش از یک سال و سه ماه است که بازار مسکن در یکی از بیسابقهترین دورانهای فقر آماری قرار گرفته؛ دورهای که در آن نه قیمت رسمی منتشر میشود و نه تعداد معاملات قابل استناد است. این خلأ گسترده اطلاعاتی باعث شده قدرت تحلیل فعالان بازار کاهش یابد و زمینه برای قیمتسازیهای سلیقهای و التهابآفرینی بیشتر فراهم شود. در شرایطی که بازار ملک در رکودی عمیق بهسر میبرد، نبود شفافیت آماری آن را بیش از گذشته در معرض آسیب قرار داده است.
در حالی اقساط آورده متقاضیان تهرانی نهضت ملی مسکن از مرز ۷۰۰ میلیون تومان عبور کرده و پیامکهای هشدارآمیز جدید برای واریز قسط ۱۰۰ میلیون تومانی ارسال شده است، اما مبلغ نهایی آورده همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد. متقاضیان که از سال ۱۴۰۰ ثبتنام کردهاند، از اواخر ۱۴۰۲ تاکنون چندین مرحله پیام افزایش آورده دریافت کردهاند و این روند نارضایتی گسترده میان آنها ایجاد کرده است.
بازار مسکن طی دو ماه اخیر به ثبات نسبی رسیده و حجم معاملات ماهانه در حدود ۱۰ هزار فقره قرار دارد؛ اما به گفته رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، از ابتدای آذرماه این بازار بار دیگر وارد فاز رکودی شده است و میزان مراجعات و قراردادها کاهش محسوسی داشته است.
قانون مالیات بر خانههای خالی که قرار بود ابزاری برای حمایت از مستاجران و کنترل بازار مسکن باشد، امروز بهگفته کارشناسان عملاً در تحقق اهداف خود ناکام مانده است. هرچند این قانون با سرعت در سال ۱۳۹۹ تصویب شد و از آذر همان سال به اجرا درآمد، اما آمارها نشان میدهد نتیجه نهایی آن فاصله زیادی با اهداف اولیه دارد. وصول تنها ۱۶ میلیارد تومان مالیات از خانههای خالی در یک سال بهخوبی نشان میدهد که این سیاست، نه توانسته خانههای خالی را روانه بازار کند و نه سهم قابلتوجهی در افزایش درآمدهای مالیاتی داشته است.
نظام تامین مالی مسکن در ایران با یک پارادوکس آشکار مواجه است؛ از یکسو بازار رهنی و وامهای مشارکت در ساخت با خشکسالی تاریخی روبهرو هستند و از سوی دیگر منابع بانکی به جای حمایت از خریداران و سازندگان، به خرید زمین و احداث برجهای مسکونی و اداری توسط شرکتهای زیرمجموعه بانکها اختصاص مییابد.
مرکز آمار ایران تازهترین آمار تورم بخش مسکن و اجارهبها در آبانماه ۱۴۰۴ را منتشر کرده است که نشاندهنده کاهش اندک در نرخ رشد قیمتهاست. تورم ماهانه بخش مسکن به ۲.۷ درصد رسیده و تورم ماهانه اجارهبها نیز همزمان با آن، روی همین رقم قرار گرفته است. با این حال، بازار مسکن همچنان در رکود عمیق به سر میبرد و حجم معاملات کاهش شدیدی داشته است.
