بررسی بازار مسکن تهران نشان می‌دهد با بودجه حدود ۳ میلیارد تومان، خریداران عمدتاً به سمت واحدهای کوچک‌متراژ در مناطق جنوبی، جنوب‌غرب و جنوب‌شرق پایتخت هدایت می‌شوند. در شرایطی که ماه‌هاست آمار رسمی از وضعیت بازار مسکن منتشر نشده، سردرگمی میان خریداران و سازندگان افزایش یافته و مشخص نیست روند واقعی قیمت‌ها و سایر متغیرهای مؤثر در این بخش چگونه پیش می‌رود. با این حال، آنچه از فایل‌های ثبت‌شده در پلتفرم‌های تخصصی برمی‌آید، ادامه رشد ملایم قیمت مسکن و افزایش تمایل به خرید واحدهای نقلی است.

بازار مسکن ایران طی سال‌های اخیر با ترکیبی از تورم سنگین و رکود عمیق مواجه شده و آثار این وضعیت در تابستان ۱۴۰۴ آشکارتر از گذشته دیده می‌شود. شاخص قیمت نهاده‌های ساختمان‌های مسکونی در تهران به ۱۷۳.۰ رسیده که نسبت به فصل قبل ۶.۳ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۳.۶ درصد رشد داشته است. این ارقام نشان می‌دهد ساخت‌وساز در پایتخت با افزایش قابل توجه هزینه‌ها روبه‌رو است و مسیر بازگشت به رونق همچنان دور از دسترس قرار دارد.

در سال‌های اخیر با وجود گسترش مراکز تخصصی فروش تلفن همراه و تجهیزات دیجیتال در پایتخت، قیمت مغازه در پاساژهای مشهور تهران به ارقام چند میلیاردی در هر متر مربع رسیده است؛ موضوعی که بار دیگر با هشدارهای ایمنی درباره پاساژ علاءالدین مورد توجه قرار گرفته است. گردش مالی بالا، تمرکز مشتریان و رقابت سنگین فروشندگان باعث شده این مراکز به گران‌ترین نقاط تجاری کشور برای فروش موبایل تبدیل شوند.

بازار اجاره‌ مسکن اگرچه در ماه‌های اخیر شاهد کاهش نسبی شتاب تورم بوده، اما این فروکش ظاهری نتوانسته فشار سنگین بر مستاجران را کم کند. نتایج یک مطالعه تازه نشان می‌دهد دهک‌های پایین عملاً از توان پرداخت اجاره‌بهای متعارف خارج شده‌اند و دهک‌های میانی نیز با قدرتی شکننده، تنها به‌سختی قادر به تمدید قراردادهای خود هستند.

مرکز آمار ایران تازه‌ترین داده‌های اقتصادی مربوط به بخش ساخت‌وساز در سال ۱۴۰۴ را منتشر کرد؛ داده‌هایی که از افزایش شدید هزینه‌های ساخت و کاهش محسوس صدور پروانه‌های ساختمانی حکایت دارد. بر اساس این گزارش، قیمت نهاده‌های ساختمانی در بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان ۱۴۰۳ حدود ۳۷ درصد رشد کرده و در مقابل، صدور پروانه‌های ساختمانی ۲۲ درصد افت داشته است؛ ترکیبی که می‌تواند نشان‌دهنده تداوم رکود ساختمانی باشد.

متوسط هزینه ساخت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۳۰ میلیون تومان رسیده و با توجه به تورم مصالح، این رقم هر ۱۵ روز به‌روزرسانی می‌شود. دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان با اشاره به رکود بازار آپارتمان، تاکید کرد که بیشتر معاملات به‌صورت تهاتر انجام می‌شود و بخش زمین و املاک کلنگی متناسب با نرخ تورم، دلار و سکه افزایش قیمت داشته است.

بازار مسکن اصفهان پس از پشت سر گذاشتن دوره‌ای طولانی از رکود، اکنون وارد مرحله‌ای از ثبات نسبی شده و نشانه‌های بازگشت تقاضا در آن دیده می‌شود. روندی که پس از جنگ ۱۲ روزه، که موجب کاهش معاملات و افت قیمت‌ها شده بود، به‌تدریج تغییر کرد و اکنون بسیاری از کارشناسان از شکل‌گیری دوباره جریان خرید در این شهر خبر می‌دهند.

پروژه ۲۰۴۳ واحدی مسکن ملی شهر جدید پردیس پس از شش سال از آغاز ساخت هنوز به بهره‌برداری نرسیده و متقاضیان این طرح با واریز بیش از ۷۵۰ میلیون تومان آورده و پرداخت اقساط ۱۵ میلیون تومانی وام ۵۵۰ میلیون تومانی، هنوز واحدهای خود را تحویل نگرفته‌اند. وعده‌های مکرر مسئولان برای افتتاح بلوک‌ها از سال ۱۴۰۱ تاکنون محقق نشده و نگرانی‌ها درباره تأخیر بیشتر در تکمیل واحدها افزایش یافته است.

تورم تولید ساخت‌وساز در بهار امسال حدود ۴۵ درصد بوده، در حالی که تورم قیمت فروش مسکن در سطح ۱۸ درصد قرار گرفته است. این فاصله فزاینده میان هزینه ساخت و قیمت فروش، سودآوری پروژه‌های ساختمانی را به شدت کاهش داده و در برخی ماه‌ها عایدی این فعالیت در تهران با سود سپرده بانکی برابر شده است.

دولت قصد دارد با اجرای طرح مسکن استیجاری تا پایان سال، ساخت ۱۰ هزار واحد در کلان‌شهرها را آغاز کند تا بخشی از فشار بازار اجاره را کاهش دهد. این طرح با هدف تأمین مسکن اجاره‌ای برای اقشار کم‌درآمد و زوج‌های جوان طراحی شده و شامل دو مدل اصلی است؛ واحدهای آماده و ساخت واحدهای جدید استیجاری.