بازار اجاره طی سال‌های اخیر به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های معیشتی خانوارها تبدیل شده است؛ جایی که مستاجران بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را صرف اجاره می‌کنند و فشار زندگی روزبه‌روز بیشتر می‌شود.

در هفته‌های اخیر و همزمان با وقوع جنگ، برخی خبرها حکایت از کاهش نسبی قیمت مسکن در مناطق شمالی تهران داشت. با این حال کارشناسان تأکید می‌کنند این افت قیمتی موقتی بوده و چشم‌انداز بازار مسکن همچنان در چارچوب رکود تورمی قرار دارد.

بازار مسکن تهران همچنان در شرایط رکود به سر می‌برد و اختلاف قیمت در مناطق مختلف شهر به شدت چشمگیر است. در حالی که قیمت هر مترمربع مسکن در جنوب تهران از حدود ۳۲ میلیون تومان آغاز می‌شود، در شمال شهر به بیش از ۲۳۰ میلیون تومان نیز می‌رسد. این شکاف قیمتی نشان‌دهنده عمق رکود همراه با ناتوانی خریداران و کاهش جدی حجم معاملات است.

رکود در بازار مسکن پس از جنگ اسرائیل علیه ایران تشدید شده و کارشناسان چشم‌انداز روشنی برای آینده این بازار ترسیم نمی‌کنند.

بازار مسکن ایران در بهار ۱۴۰۴ به یکی از عمیق‌ترین رکودهای تاریخ خود فرو رفته است. صدور تنها ۲۰۰۰ جواز ساخت و انجام ۴۰۰۰ معامله در همین بازه زمانی، تصویری از توقف تقریباً کامل نبض خریدوفروش و سرمایه‌گذاری ساختمانی ارائه می‌دهد.

آمارهای رسمی نشان می‌دهد تب تورم اجاره مسکن در مردادماه ۱۴۰۴ فروکش کرده و شتاب رشد ۲۱ ماهه آن به کف سه‌ساله رسیده است. با وجود این، نرخ رشد اجاره همچنان از سقف مجاز مصوب دولت فاصله دارد

مقایسه بازار مسکن ایران با کشورهای توسعه‌یافته مانند فرانسه نشان می‌دهد که با وجود قیمت بالای مسکن در فرانسه، قدرت خرید شهروندان این کشور دو برابر ایرانی‌هاست و خرید خانه در فرانسه ۵۴ رتبه آسان‌تر از ایران ارزیابی می‌شود.

پس از جنگ اخیر، موجی از مهاجرت ساکنان پایتخت به شهرهای شمالی کشور شکل گرفته است که بر بازار مسکن این مناطق تأثیر گذاشته است. فعالان حوزه املاک می‌گویند خریداران شمال عمدتاً به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ گروهی از استان‌هایی مانند اصفهان، یزد و اهواز که به دلیل معضل کم‌آبی یا مسائل امنیتی به شمال مهاجرت کرده‌اند و گروهی دیگر از تهرانی‌ها که در جریان جنگ دوازده روزه شمال را به دلیل امنیت نسبی و فرصت سرمایه‌گذاری برگزیده‌اند.

مسکن به یکی از جدی‌ترین چالش‌های اقتصادی و اجتماعی در کشور تبدیل شده است؛ به‌گونه‌ای که افزایش مداوم قیمت خرید و اجاره، فشار سنگینی را بر دوش خانوارها به‌ویژه مستأجران تحمیل کرده است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار مسکن در نیمه دوم سال 1404 تحت تاثیر سه عامل اصلی قرار دارد: تورم تولید ساختمان، سرنوشت تحریم‌ها و وضعیت آتش‌بس اخیر. بر این اساس، سه سناریوی متفاوت برای آینده قیمت مسکن و روند سرمایه‌گذاری ساختمانی قابل ترسیم است؛ توافق، پیچیده‌تر شدن تحریم‌ها و خاتمه کامل جنگ.